Հայերեն


300 000 ադրբեջանցու «վերադարձի» օրակարգը և Օվերտոնի պատուհանը. Հայաստանը հերթական զիջման ճանապարհին է. «Փաստ»

Քաղաքականություն

«Փաստ» օրաթերթը գրում է.

Հունիսը հարուստ էր հայկական քաղաքական դաշտի «վառ» նորություններով՝ Սամվել Կարապետյանի ձերբակալությունը, կալանավորումը, այլ բռնաճնշումներ, ուժայինների ներխուժումը Էջմիածին և Նիկոլ Փաշինյանի առատ հայհոյանքը հոգևորականների և Եկեղեցու հասցեին:

Մասամբ նաև այդ պատճառով հանրային ուշադրության կիզակետից դուրս է մնացել Հայաստանի համար կենսական մի հարց: Խոսքը ինչ-որ 300 000 ադրբեջանցիների ծրագրվող «վերադարձի» մասին է Հայաստան, ինչը վաղուց պնդում է Ալիևը, և ինչը, ինչպես հայտնի դարձավ մայիսի վերջին, նրան խոստացել է հայկական կողմը: Հիշեցնենք, որ մայիսի 27-ին Ազգային ժողովի նախագահ Ալեն Սիմոնյանը լրագրողներին ասաց, որ շուտով ադրբեջանցիները կարող են Հայաստանում ապրել այնպես, ինչպես հայերն են ապրում Վրաստանում, և պահանջեց դա ընդունել որպես փաստ:

Ինչ վերաբերում է Ադրբեջանի կողմից Հայաստանի նկատմամբ «Արևմտյան Ադրբեջան» տերմինի կիրառմանը, ապա նա առաջարկել է ըմբռնումով մոտենալ դրան: Մինչ այդ հայկական իշխանությունն ուղղակիորեն չէր հայտարարում Բաքվի այդ պահանջին համաձայնելու պատրաստակամության մասին, Հայաստանում ադրբեջանցիներին բնակեցնելու հեռանկարը սկզբում հերքում էին (թեև փաստաթղթերն արդեն դրված էին սեղանների վրա), հետո լռում, բայց, ահա, մայիսի 27-ին պարզվեց, որ հարցը լուծված է։

Այս հայտարարությանը հասարակական արձագանքը, մեղմ ասած, միանշանակ չէր:

Նրանք, ովքեր հետևում էին իրավիճակին և հասկանում, թե ինչի մասին է խոսքը, վրդովված էին իշխանությունների սանձարձակությունից, որոնք պարզապես քաղաքացիներին կանգնեցնում էին այն փաստի առաջ, որ փոքր Հայաստանում բնակվելու է թշնամական պետության 300 000 ներկայացուցիչ: Բավականին շատ հայերի համար նման հեռանկարը չափազանց ցնցող է՝ այդպիսի իրականությունը լիարժեք գիտակցելու համար: Եվ նրանք պարզապես չհավատացին, որ խոսքը փաստացի իշխանության կոնկրետ ծրագրերի մասին է: Իհարկե, մեր հասարակության այս հատվածը ևս ի վիճակի է գնահատել իրավիճակի լրջությունը, պարզապես դրա համար որոշ ժամանակ է պետք:

Հենց այդ պատճառով էլ իշխանությունը օպերատիվ կերպով զբաղված է տեղեկատվական օրակարգը «շեղելով»: Հիշենք՝ հենց վերոնշյալ «բացահայտումներից» մեկ-երկու օր անց Փաշինյանն սկսեց իրեն օդիոզ պահել՝ անպարկեշտ գրառումներ անելով: Իհարկե, երբ երկրի վարչապետը նյարդայնացած աղաղակում է արքեպիսկոպոսների սիրուհիների մասին, «շնաբարո» լինելու մասին և ցանկություն հայտնում քահանային ցույց տալ իր սեռական օրգանը, ապա ակամայից կմոռանաս մյուս լուրերի մասին, առավել ևս՝ տհաճ լուրերի: Հետո սկսվեց աղմկահարույց ձերբակալությունների շարքը, գրոհ Մայր Աթոռի վրա, սկանդալ սկանդալի հետևից, իսկ այս թեման մի տեսակ մնաց ստվերում։ Մինչդեռ այդ «վերադարձի» նախապատրաստման գործընթացն ընթանում է: Եվ հասարակությունը, միանգամից բավական կոշտ չարձագանքելով այդ հայտարարություններին կամ համակերպվելով Ալիևին զիջումների անհրաժեշտության հետ, անուղղակիորեն համաձայնություն է տալիս այդ գործընթացի շարունակությանը։

Սա Հայաստանի օրվա իշխանությունների սովորական գործելակերպն է: Քաղաքագետ Արթուր Խաչիկյանն ընդգծում է Փաշինյանին բնորոշ հատկությունը՝ «ասել, որ ոչինչ չի եղել, հետո ասել, որ կարող է և եղել է, հետո ասել, որ՝ այո՛, եղել է, բայց դա այնքան էլ սարսափելի չէ, նշաձողը կիջեցնենք»: Քաղաքագետը հիշեցնում է. «Հիշում եք, նա իջեցնում էր Ղարաբաղի նշաձող, և մենք մնացինք առանց Ղարաբաղի»:

Նույն մեթոդով իշխանությունը մտադիր է աստիճանաբար «վաճառել» հանրությանը այն ամենը, ինչ պահանջում է Բաքուն՝ և՛ ադրբեջանցիների մի ամբողջ բանակի մուտքը Հայաստան, և՛, այսպես կոչված, «Զանգեզուրի միջանցքը»՝ արտատարածքային գոտու կարգավիճակով: «Շատ հնարավոր է՝ շուտով մենք լսենք, որ Սյունիքում էլ պետք է իջեցնել նշաձողը, – ենթադրում է Խաչիկյանը՝ առաջնորդվելով Փաշինյանի կողմից տեղեկություն տալու տրամաբանությամբ, – նա կասի, որ սա ճանապարհ է, Ադրբեջանը կասի, որ սա միջանցք է, հետո կասի՝ դե, անվանեք՝ ինչ ուզում եք, գուցե պարտադիր չէ, որ այդ մեքենաները կանգնեն սահմանին՝ մաքսային հսկողության համար, այսինքն ՝ աստիճանաբար Օվերտոնի պատուհանը կբացվի»:

Նման կերպ քաղաքագետը կանխատեսում է, որ աստիճանաբար կպարզվի, թե կոնկրետ ինչ է իրենից ներկայացնում 300 000 ադրբեջանցիների բնակեցումը Հայաստանում: Առայժմ իշխանությունները խոսում են այն մասին, որ այդ «այլմոլորակայինները» կբնակվեն ինչ-որ դատարկ գյուղերում, բայց չէ՞ որ պետք է բնակեցնել մոտ 60 գյուղ՝ 5000-ական հոգով, և, ըստ Խաչիկյանի, վստահություն չկա, որ այն գյուղերը, որոնց մասին խոսվում է, իսկապես դատարկ են: Այսինքն, իրականում ադրբեջանցիները կհայտարարեն Հայաստանի քաղաքացիների տների նկատմամբ իրենց իրավունքների մասին։ Բայց մենք դրա մասին կիմանանք միայն այն ժամանակ, երբ գույքային վեճեր սկսվեն: Քաղաքագետը կարծում է, որ նույն կերպ Հայաստանի քաղաքացիներն այդ գյուղեր տեղափոխվողներին ուղեկցող ադրբեջանական ոստիկանության գալու մասին կիմանան միայն այդ ոստիկանության հայտնվելու փաստի արձանագրությամբ։ Եվ հետո կպարզվի, որ դրանք իրականում ոստիկաններ չեն, այլ, ավելի շուտ, զինվորներ…

Ի՞նչ կարող է անել հայ հասարակությունը ստեղծված իրավիճակում:

Ըստ Խաչիկյանի, սկզբի համար իշխանությունների կողմից տեղեկատվություն ներկայացնելու այս մարտավարությունը դարձնել ոչ աշխատանքային, ինչի համար պարզապես պետք է ուշադրությունից դուրս չթողնել գործի էությունը: Հակառակ դեպքում, քաղաքագետի դիտարկմամբ, որոշ ժամանակ անց իշխանությունները հայերին կասեն. «Դե, իսկ ընդհանրապես ո՞ւմ էր պետք Սյունիքը»:

«Եվ այս տեմպերով մենք արագ կգանք նրան, որ մի օր կլսենք՝ իսկ ո՞ւմ էր պետք ընդհանրապես Հայոց պետականությունը: Իսկ եթե նա մեզ պետք է, եկեք ավելի զգոն լինենք»,-ամփոփում է մեր զրուցակիցը:

Մանրամասները՝ «Փաստ» օրաթերթի այսօրվա համարում

Ակբա բանկը կնպաստի Հայաստանի գյուղոլորտի թվայնացմանն ու զարգացմանը «Կան մասնակիցներ, ովքեր ոչ այնքան տաղանդավոր են, բայց այլ հնարքներով առաջ են գնում». Գոհար Գասպարյանը՝ Հայ Սուպերսթար նախագծի կուլիսային կրքերի մասին Սամվել Կարապետյանը ազդարարում է նոր քաղաքական ուժի ձևավորում. «Պատրաստվում ենք բացել մեր պատմության նոր էջը» Ո՛չ մի «Զանգեզուրի միջանցք» և ո՛չ մեկիդ․ կյանքի՛ գնով է պետք պաշտպանել Սյունիքը. Խաչիկ ԱսրյանՆերքաղաքական առողջ պայքարը կարևոր է պետության զարգացման համար, քանի որ գաղափարների բախումից ծնվում են լավագույն լուծումներ. Մհեր ԱվետիսյանԵրկիրը վերածել են քաղաքական կրկեսի. Հրայր Կամենդատյան«ՀայաՔվեի» անդամների ուխտագնացությունը Վայոց ձորում շարունակվում էՍամվել Կարապետյանի առաջնորդությամբ նոր քաղաքական բևեռի ստեղծումն իշխանականների հոգեխանգարմունքի պատճառԱրտաշատի խճուղում 34-ամյա վարորդը կորցրել է մոտոցիկլի կառավարումը և կողաշրջվել․ ուղևորը տեղափոխվել է հիվանդանոցԹուրքիայում շարունակվում են անտառային հրդեհներըԵգիպտոսի նախագահը ողջունել է Պաղեստինը ճանաչելու Ֆրանսիայի մտադրությունըԵս ապշած էի. Սերբիայի նախագահը պատմել է Սի Ծինփինի արտասովոր խոստումի մասինԹրամփը կորցնում է համբերությունը, քանի որ կարծում է՝ Պուտինը դիտավորյալ ժամանակ է ձգձգում Ուկրաինայի հարցում. Ռուբիո«Լաբուբու» խաղալիքի մոլուցքը Չինաստանում նոր բիզնես է առաջացրել Միայն անհայրենիք մարդիկ են մոռանում ու չհիշելու տալիս Հայաստանի անցյալը. Արտակ ԶաքարյանԹուրքիան և Ինդոնեզիան 10 մլրդ դոլարի պայմանագիր են կնքել կործանիչների մատակարարման վերաբերյալԱՄՆ-ն առևտրային համաձայնագրեր չի կնքի Թաիլանդի և Կամբոջայի հետ, քանի դեռ նրանց միջև զինված հակամարտությունը շարունակվում է․ ԹրամփԿամբոջայի կողմից Թաիլանդի վրա արձակված հեռահար արկերն ընկել են Լաոսում«Ֆլամենգոյի» հարձակվողին սպառնում է մինչև 17 տարվա ազատազրկումՃապոնիան կյանքի տևողության նոր համաշխարհային ռեկորդ է սահմանելՄերցը Մակրոնի և Սթարմերի հետ քննարկել է Մերձավոր Արևելքի ուղղությամբ քաղաքականությունը«ՂազՄունայԳազ»-ը փորձում է պիլոտային ռեժիմով արտադրել «կանաչ» ջրածինՈրոշումներ կայացնում են միայն Հայաստանն ու Ադրբեջանը, ո՛չ Ռուսաստանը, ո՛չ ԵՄ-ն, ո՛չ ԱՄՆ-ն․ ՀաջիևԻրանի նախագահը նշել է հարևանների, այդ թվում՝ Թուրքիայի և Ադրբեջանի հետ հարաբերությունների ամրապնդման անհրաժեշտությունըՀունիսին արձանագրվել է ՀՀ-ում գրանցված աշխատատեղերի նոր պատմական ռեկորդ․ Նիկոլ ՓաշինյանՍարատովի բնակելի տանը գազի պայթյուն է տեղի ունեցել․ զոհերի թիվը հասել է յոթի Ավստրալիան և Մեծ Բրիտանիան միջուկային սուզանավի վերաբերյալ 50 տարվա պայմանագիր են կնքելԱպօրինի ձեռնարկատիրական գործունեություն Ծակքարում «Երաժշտություն հանուն ապագայի» հիմնադրամի կրթաթոշակառուն միջազգային հեղինակավոր մրցույթում գրավել է 3-րդ մրցանակային տեղը«ԵՄ եռյակը» Իրանին տեղեկացրել է պատժամիջոցների վերականգնման հնարավոր հետաձգման մասին«Ռեալը» մտադիր է գնել Հոլանդին, եթե հեռանա Վինիսիուսը Թրամփը պնդում է, որ ներգաղթը կոչնչացնի Եվրոպան «Միսս Տիեզերք Արմենիա» Մոնիկա Գրիգորյանն ամուսնանում է Ադրբեջանն ու Հայաստանը ներկա բանակցությունների ընթացքում չեն քննարկում Երևանի կողմից հատուցումների վճարման հարցը․ ՀաջիևԱրամ Վարդևանյանը՝ Սամվել Կարապետյանի կալանքի և ժողովրդավարության մասինԱնտարբերությունն ամենամեծ չարիքն է. Արսեն ԳրիգորյանԹուրքիայում, բարձր ջերմության պատճառով, կյանքից հեռացել է 2 զինվորական Ուսանողներն իներտ և պասիվ են, պետք է դա հաղթահարել. Մենուա ՍողոմոնյանՊերովսկիտային արևային մարտկոցները սովորել են սարքերը սնուցել սենյակային լամպից. այժմ դրանք աշխատում են նույնիսկ լամպի տակ և չեն վախենում խոնավությունից Բաբկեն Պիպոյան․ «Սամվել Կարապետյանի ձերբակալությունը քաղաքական է, իսկ պետությունը փորձում է «աչքը հանել»՝ հոնքն ուղղելու փոխարեն» ՀԷՑ-ի զավթումն արդարացնելու հիմքեր են ստեղծում Սա այն ուղին է, որ ես անձամբ միշտ սատարել և խրախուսել եմ․ ԾառուկյանԻշխանությունները շարունակում են արցախցիների նկատմամբ հետապնդումները ՔՊ-ն կուսակցության ներսում հանձնախումբ է ստեղծում, որ զտի վարչության թեկնածուներին Փաշինյանական իշխանությունն անցել է տոտալ գաղտնալսումների Փաշինյանը պարզունակ խաբեբա պոպուլիստ է. Դավիթ ՍարգսյանԼրագրողների հերթական այցը Արծվանիկի պոչամբարԵթե նույն համառությամբ նվիրվեին միմյանց օգնելուն ու երկիրը զարգացնելուն, հնարավոր չէ պատկերացնել, թե ինչ բարձրունքների կհասցնեին Հայաստանն ու հային. Մհեր Ավետիսյան Համակարգային խնդիրների ստվերը ֆինանսական գործառնությունների իրականացման ոլորտում. «Փաստ» «Այս ամենը ինստիտուցիոնալ և համակարգային լուծումների բացակայության հետևանք է». «Փաստ»
Ամենադիտված