Հայերեն


Շահերի լուրջ բախումներ ու դիրքավորումներ Հարավային Կովկասում. «Փաստ»

Քաղաքականություն

«Փաստ» օրաթերթը գրում է.

Հարավային Կովկասը շարունակում է մնալ բարդ և բազմաշերտ տնտեսական մանևրների տարածաշրջան, որը ձևավորվել է ինչպես երկարատև դինամիկայով, այնպես էլ արագ զարգացող աշխարհաքաղաքական տեղաշարժերով։ Ենթակառուցվածքների, էներգիայի, պատժամիջոցների, առևտրային միջանցքների և ռազմավարական դաշինքների փոխազդեցությունը շարունակում է որոշել այս պատմականորեն անկայուն տարածաշրջանի տնտեսական զարկերակը, որտեղ տնտեսական նախաձեռնությունները երբեք պարզապես առևտրային չեն, այլև սերտորեն միահյուսված են անվտանգության հաշվարկների, տարածաշրջանային մրցակցության և գլոբալ վերադասավորումների հետ։

Հայաստանում վերջին տնտեսական դիսկուրսը կենտրոնացած է առևտրի վերակողմնորոշման և Ռուսաստանի ազդեցության նվազեցման դիսկուրսի շուրջ։ Հայաստանի ղեկավարությունը շարունակում է ընդգծել այն իրողությունը, որ Հայաստանում ԵՄ անդամակցության հայտ ներկայացնելու որոշում է ընդունվել։

Վերջին շրջանում, հատկապես Անկարայում Փաշինյան-Էրդողան և Աբու Դաբիում Փաշինյան-Ալիև հանդիպումներից հետո ավելի են ակտիվացել Հայաստանի և Ադրբեջանի միջև խաղաղության պայմանագրի կնքման հետ կապված քննարկումները։ Եվ նշվում է, որ Հայաստանի ու Ադրբեջանի միջև հարաբերությունների կարգավորման արդյունքում կբացվի նաև հայ-թուրքական սահմանը, իսկ տնտեսական փոխգործակցությունը հնարավորություն կտա թուլացնել կախվածությունը Ռուսաստանից։

Արևմուտքի կողմից Ռուսաստանի ազդեցության տիրույթի շրջանակներում է դիտարկվում միայն Վրաստանը, որը շարունակում է խորացնել համագործակցությունը ռուսական կողմի հետ՝ այդ թվում նաև տնտեսական ոլորտում, և օգուտներ ստանալ։ Թերևս դա է պատճառը, որ Եվրախորհրդարանը հուլիսի 9-ին կտրուկ որոշում ընդունեց՝ Վրաստանին միջազգային միջբանկային փոխանցումային SWIFT համակարգից կտրելու վերաբերյալ։

Մյուս կողմից էլ՝ Ռուսաստանի՝ տարածաշրջանային դիրքերի թուլացման համատեքստում է վերլուծվում ռուս-ադրբեջանական հարաբերություններում վերջին շրջանում առաջ եկած լարվածությունը։ Տարբեր վերլուծություններում նշվում է, թե վերջին երեք տարվա ընթացքում Ադրբեջանը աստիճանաբար ամրապնդել է իր դիրքերը տարածաշրջանում Ռուսաստանի հետ էներգետիկ մրցակցության համատեքստում։

Ադրբեջանը ԵՄ-ին առաջարկում է իրեն դիտարկել որպես ռուսական գազի մատակարարման փոխարինող, ինչի արդյունքում էլ Իտալիան դարձել է Եվրոպայում ադրբեջանական գազի խոշորագույն գնորդներից մեկը։ Սրանով պայմանավորված՝ ԵՄ-ի հետաքրքրությունն Ադրբեջանի նկատմամբ ավելի է մեծանում։ Վերջին օրերին ԵՄ պաշտոնյաների հետ ակտիվացել են քննարկումները գազի ծավալների ընդլայնման վերաբերյալ՝ Ռուսաստանը բացառող էներգետիկ նախաձեռնությունների պայմաններում: Նույնիսկ տեղեկություններ կան Ադրբեջանից Գերմանիա գազ մատակարարելու վերաբերյալ։

Բաքուն նաև նոր քայլեր է ձեռնարկում Կենտրոնական Ասիայի երկրների՝ մասնավորապես Ղազախստանի և Ուզբեկստանի հետ տնտեսական համագործակցությունը խորացնելու ուղղությամբ՝ օգտագործելով Կասպից ծովը որպես առևտրի հիմնական վեկտոր: Էներգետիկ ռեսուրսները թույլ են տվել, որ Բաքուն ամուր դիրք գրավի Հարավային Կովկասում։ Վրաստանում ադրբեջանական գազը կազմում է երկրի գազի ներմուծման մոտ 80 %-ը։ Սա լրացվում է ադրբեջանական ընկերությունների կողմից 2025 թվականի ապրիլի դրությամբ կատարված 3,6 միլիարդ դոլարի ուղղակի ներդրումներով։

Տարածաշրջանային զարգացումների համատեքստում խոսվում է նաև Սյունիքով անցնող ճանապարհի մասին, որն, ըստ արևմտյան լրատվամիջոցներում շրջանառվող լուրերի, վերահսկողության նպատակով պատվիրակվելու է արևմտյան պահնորդական ընկերության։

Այս ճանապարհի նշանակությունը, որը թուրք-ադրբեջանական կողմն անվանում է «Զանգեզուրի միջանցք», դիտարկվում է նաև ավելի խոշոր նախագծի՝ «Միջին միջանցքի» շրջանակներում, որը Միջին Ասիայի երկրների տարածքով պետք է ապահովի կապն ու ապրանքափոխադրումները Չինաստանի և Եվրոպայի միջև։ Թուրքական կողմը մեծապես շահագրգռված է, որ «Միջին միջանցքի» նախագծի դերակատարության մեծացմամբ, քանի որ այն անցնում է Թուրքիայի ու թյուրքախոս երկրների տարածքով և հնարավորություն է տալու մեծացնել Թուրքիայի և այդ երկրների փոխգործակցությունը։

Արևմուտքը ևս շահագրգռություն է ցուցաբերում «Միջին միջանցքի» համատեքստում, քանի որ այս ցամաքային ճանապարհը շրջանցում է ինչպես Ռուսաստանի տարածքը, այնպես էլ Իրանի։ Իրանը շարունակում է կոշտ դիրքորոշում որդեգրել «Զանգեզուրի միջանցքի» նախագծի հետ կապված, ինչը Թեհրանը դիտարկում է սպառնալիք իր շահերին, քանի որ կարող է դրանով փակվել Հայաստանի հետ Իրանի հաղորդակցության ուղին։

Թեհրանի անհանգստությունն ավելի է մեծանում հատկապես Իսրայել-Իրան ռազմական բախումներից հետո, ինչի արդյունքում Իրանը մեծ տնտեսական վնասներ է կրել՝ հաշվի առնելով, որ որոշ կենսական նավթագազային օբյեկտներ, այդ թվում՝ Հարավային Փարսի խոշոր գազային հանքավայրը, անմիջականորեն հարվածի տակ են հայտնվել։

ԱՐՍԵՆ ՍԱՀԱԿՅԱՆ

Մանրամասները՝ «Փաստ» օրաթերթի այսօրվա համարում

Սամվել Կարապետյանի առաջնորդությամբ նոր քաղաքական բեւեռի ստեղծումը իշխանականների հոգեխանգարմունքի պատճառԱրտաշատի խճուղում 34-ամյա վարորդը կորցրել է մոտոցիկլի կառավարումը և կողաշրջվել․ ուղևորը տեղափոխվել է հիվանդանոցԹուրքիայում շարունակվում են անտառային հրդեհներըԵգիպտոսի նախագահը ողջունել է Պաղեստինը ճանաչելու Ֆրանսիայի մտադրությունըԵս ապշած էի. Սերբիայի նախագահը պատմել է Սի Ծինփինի արտասովոր խոստումի մասինԹրամփը կորցնում է համբերությունը, քանի որ կարծում է՝ Պուտինը դիտավորյալ ժամանակ է ձգձգում Ուկրաինայի հարցում. Ռուբիո«Լաբուբու» խաղալիքի մոլուցքը Չինաստանում նոր բիզնես է առաջացրել Միայն անհայրենիք մարդիկ են մոռանում ու չհիշելու տալիս Հայաստանի անցյալը. Արտակ ԶաքարյանԹուրքիան և Ինդոնեզիան 10 մլրդ դոլարի պայմանագիր են կնքել կործանիչների մատակարարման վերաբերյալԱՄՆ-ն առևտրային համաձայնագրեր չի կնքի Թաիլանդի և Կամբոջայի հետ, քանի դեռ նրանց միջև զինված հակամարտությունը շարունակվում է․ ԹրամփԿամբոջայի կողմից Թաիլանդի վրա արձակված հեռահար արկերն ընկել են Լաոսում«Ֆլամենգոյի» հարձակվողին սպառնում է մինչև 17 տարվա ազատազրկումՃապոնիան կյանքի տևողության նոր համաշխարհային ռեկորդ է սահմանելՄերցը Մակրոնի և Սթարմերի հետ քննարկել է Մերձավոր Արևելքի ուղղությամբ քաղաքականությունը«ՂազՄունայԳազ»-ը փորձում է պիլոտային ռեժիմով արտադրել «կանաչ» ջրածինՈրոշումներ կայացնում են միայն Հայաստանն ու Ադրբեջանը, ո՛չ Ռուսաստանը, ո՛չ ԵՄ-ն, ո՛չ ԱՄՆ-ն․ ՀաջիևԻրանի նախագահը նշել է հարևանների, այդ թվում՝ Թուրքիայի և Ադրբեջանի հետ հարաբերությունների ամրապնդման անհրաժեշտությունըՀունիսին արձանագրվել է ՀՀ-ում գրանցված աշխատատեղերի նոր պատմական ռեկորդ․ Նիկոլ ՓաշինյանՍարատովի բնակելի տանը գազի պայթյուն է տեղի ունեցել․ զոհերի թիվը հասել է յոթի Ավստրալիան և Մեծ Բրիտանիան միջուկային սուզանավի վերաբերյալ 50 տարվա պայմանագիր են կնքելԱպօրինի ձեռնարկատիրական գործունեություն Ծակքարում «Երաժշտություն հանուն ապագայի» հիմնադրամի կրթաթոշակառուն միջազգային հեղինակավոր մրցույթում գրավել է 3-րդ մրցանակային տեղը«ԵՄ եռյակը» Իրանին տեղեկացրել է պատժամիջոցների վերականգնման հնարավոր հետաձգման մասին«Ռեալը» մտադիր է գնել Հոլանդին, եթե հեռանա Վինիսիուսը Թրամփը պնդում է, որ ներգաղթը կոչնչացնի Եվրոպան «Միսս Տիեզերք Արմենիա» Մոնիկա Գրիգորյանն ամուսնանում է Ադրբեջանն ու Հայաստանը ներկա բանակցությունների ընթացքում չեն քննարկում Երևանի կողմից հատուցումների վճարման հարցը․ ՀաջիևԱրամ Վարդևանյանը՝ Սամվել Կարապետյանի կալանքի և ժողովրդավարության մասինԱնտարբերությունն ամենամեծ չարիքն է. Արսեն ԳրիգորյանԹուրքիայում, բարձր ջերմության պատճառով, կյանքից հեռացել է 2 զինվորական Ուսանողներն իներտ և պասիվ են, պետք է դա հաղթահարել. Մենուա ՍողոմոնյանՊերովսկիտային արևային մարտկոցները սովորել են սարքերը սնուցել սենյակային լամպից. այժմ դրանք աշխատում են նույնիսկ լամպի տակ և չեն վախենում խոնավությունից Բաբկեն Պիպոյան․ «Սամվել Կարապետյանի ձերբակալությունը քաղաքական է, իսկ պետությունը փորձում է «աչքը հանել»՝ հոնքն ուղղելու փոխարեն» ՀԷՑ-ի զավթումն արդարացնելու հիմքեր են ստեղծում Սա այն ուղին է, որ ես անձամբ միշտ սատարել և խրախուսել եմ․ ԾառուկյանԻշխանությունները շարունակում են արցախցիների նկատմամբ հետապնդումները ՔՊ-ն կուսակցության ներսում հանձնախումբ է ստեղծում, որ զտի վարչության թեկնածուներին Փաշինյանական իշխանությունն անցել է տոտալ գաղտնալսումների Փաշինյանը պարզունակ խաբեբա պոպուլիստ է. Դավիթ ՍարգսյանԼրագրողների հերթական այցը Արծվանիկի պոչամբարԵթե նույն համառությամբ նվիրվեին միմյանց օգնելուն ու երկիրը զարգացնելուն, հնարավոր չէ պատկերացնել, թե ինչ բարձրունքների կհասցնեին Հայաստանն ու հային. Մհեր Ավետիսյան Համակարգային խնդիրների ստվերը ֆինանսական գործառնությունների իրականացման ոլորտում. «Փաստ» «Այս ամենը ինստիտուցիոնալ և համակարգային լուծումների բացակայության հետևանք է». «Փաստ» Թիրախում ոչ թե անձերը, այլ հենց Եկեղեցին է, նպատակը՝ կազմաքանդումը. «Փաստ» Արկածախնդրական քմահաճույքները՝ ծանրագույն հարված Հայաստանի տնտեսությանը և ներդրումային միջավայրին. «Փաստ» Իշխանությունների հակաեկեղեցական այս արշավում ամեն ինչ այդքան էլ «սահուն» չէ. «Փաստ» Հակակոռոպցիոն կոմիտեն ու դատախազությունը որոշել են Նիկոլ Փաշինյանի նկատմամբ քրեական վարույթ չնախաձեռնել. «Փաստ» ՔՊ «փիառչիկներն» էլ են խոստովանում, որ ՀԷՑ-ի «գործը» բացառապես քաղաքական է. «Փաստ» Հավատքի ու ժողովրդի դեմ. որքան հեռու կգնան իշխանությունները. «Փաստ» Գերմանիայում փորձարկվում է քրոնիկ B հեպատիտի դեմ առաջին պատվաստանյութը. TUM
Ամենադիտված