Ադրբեջանի ուժգին հարվածը Վրաստանին
ԱշխարհԼՐԱԳԻՐ / Բաքվի դատարանը կայացրել է Ալիեւի իշխանությանը քննադատող լրագրող Աֆղան Մուխթարլըին 3 ամսով կալանելու որոշում: Այդ պատմության մեջ առավել էական եւ հետաքրքիր է այն, որ Մուխթարլիին Ադրբեջանի հատուկ ծառայությունը փաստացի առեւանգել է Վրաստանում:
Լրագրողը Թբիլիսիում էր, հետո անհետացել է, հետո հայտնի է դարձել, որ նա Ադրբեջանում է: Ինչպես է լրագրողը Թբիլիսիից հայտնվել Ադրբեջանում, հավանաբար կպարզի Վրաստանի ներքին գործերի նախարարությունը, որը սկսել է այդ գործի քննությունը:
Նախնական տվյալով, Վրաստանում լրագրողին առեւանգել է Ադրբեջանի հատուկ ծառայությունն ու տեղափոխել Ադրբեջան: Չի բացառվում, որ դրան օժանդակել է նաեւ Վրաստանի իրավապահ համակարգը, թեեւ դա ենթադրություն է, քանի որ չկա որեւէ ապացույց: Բայց ասվում է, որ Վրաստանում նրան առեւանգել են քաղաքացիական հագուստով անձինք, որոնք խոսել են վրացերեն: Իհարկե, աներեւակայելի չէ, որ Ադրբեջանի հատուկ ծառայությունում լինեն վրացերենին տիրապետող աշխատակիցներ:
Վրաստանի համար գուցե «չարյաց փոքրագույնը» լինի այն, որ Վրաստանի հատուկ ծառայությունն օժանդակած լինի Ադրբեջանի հատուկ ծառայությանը: Իհարկե, այստեղ անգամ «չարյաց փոքրագույն» արտահայտությունն է շատ մեծ վերապահումով «փոքրագույն», բայց հակառակ դեպքում կստացվի, որ Ադրբեջանը գործնականում «օկուպացրել» է Վրաստանը, եթե կարողանում է այդ երկրում մարդ առեւանգել եւ անարգել անցկացնել սահմանը, առանց Վրաստանի իշխանության գիտության:
Բոլոր դեպքերում, թե մեկ, թե մյուս պարագայում Ադրբեջանն ուժգին հարված է հասցրել Վրաստանի թե միջազգային հեղինակությանը, թե անվտանգությանը՝ լինի առեւանգումը Վրաստանի իրավապահների գիտությամբ, թե առանց դրա:
Ընդ որում, ուշագրավ է, թե ինչ ժամանակահատվածում է Բաքուն հասցնում այդ հարվածը: Վերջին շրջանը բավական աշխույժ էր Վրաստանի ու Եվրատլանտյան հանրության ինտեգրացիայի գործընթացի առումով: Վրաստանի վարչապետը մի քանի շաբաթ առաջ այց կատարեց ԱՄՆ եւ ընդունելության արժանացավ անգամ Սպիտակ տանը, հնչեցին Վրաստանի անվտանգությանն ու եվրատլանտյան ինտեգրացիային աջակցության հայտարարություններ:
Օրերս Վրաստանում տեղի ունեցավ ՆԱՏՕ խորհրդարանական Վեհաժողովի նիստ: Վրաստանի իշխանությունը վերստին հայտնեց իր հավատարմությունը Եվրաինտեգրացիայի կուրսին, պաշտոնական Թբիլիսին հայտարարեց, որ Վրաստանը տեխնիկապես պատրաստ է ՆԱՏՕ անդամակցությանը:
Այդ իրադարձություններին զուգահեռ, հանկարծ պարզվում է, որ Ադրբեջանը կարողանում է մարդ առեւանգել Վրաստանում եւ տեղափոխել իր մոտ, անարգել:
Պետությունը, որը հավակնում է դառնալ եվրատլանտյան բեւեռի՝ միջազգային անվտանգության առաջատար բեւեռի մաս, չի կարող իրեն թույլ տալ այդպիսի իրավիճակ:
Այստեղ առկա է թե ինքնիշխանության, թե անվտանգության լրջագույն խնդիր, եւ ստացվում է, որ Ադրբեջանը հարվածում է Վրաստանի ինքնիշխանությանը, անվտանգությանն ու եվրատլանտյան ինտեգրացիայի հեռանկարին:
Այն, որ այդ հեռանկարը Բաքվի համար խնդրահարույց է եւ անցանկալի, աներկբա է: Այստեղ գործոնները մի քանիսն են: Թուրքիան ու Ադրբեջանը չեն էլ թաքցնում, որ մտադիր են տնտեսական էքսպանսիայի շնորհիվ մեծացնել քաղաքական ազդեցությունը Վրաստանի վրա եւ այդպիսով «միանալ», կազմելով յուրօրինակ կովկասյան թուրք-ադրբեջանական կոր:
Մյուս կողմից, Վրաստանում ՆԱՏՕ ներկայության ընդլայնումն ու ամրապնդումը, Վրաստանի՝ Կովկասում եվրաատլանտյան համակարգի պրովայդերի եւ հենարանի կարգավիճակը էապես փոխում է անվտանգության համակարգի տրամաբանությունը, կամ ավելի շուտ նպաստում արդեն իսկ երկու տասնամյակ առաջ Արցախի պատերազմում հայկական զինուժի հաղթանակով փոխված տրամաբանության ամրապնդմանը, հիմնարար կերպով կոտրելով տարածաշրջանի անվտանգության համակարգում Ադրբեջանի համար բարենպաստ ռուս-թուրքական գերիշխանությունը:
Այստեղ ակնառու է նաեւ Անկարայի ու Մոսկվայի շահը, եւ բացառել պետք չէ նաեւ, որ Վրաստանում Ադրբեջանի հատուկ ծառայության իրականացրած օպերացիային կարող էին նպաստել նաեւ Թուրքիայի ու Ռուսաստանի հատուկ ծառայությունները, որոնք անկասկած ունեն շատ ավելի մեծ ռեսուրս, քան Ադրբեջանը:
Այդպիսով, չի բացառվում, որ Վրաստանի դեմ եղել է ռուս-թուրք-ադրբեջանական համատեղ գրոհ:
Թբիլիսին կանգնել է բավական բարդ հարցի պատասխան տալու անհրաժեշտության առաջ: