EnterTrain-ը ներկայացնում է մեր օրերում գոյություն ունեցող բանտերից, թերևս, ամենադրախտայինը, որը գտնվում է Նորվեգիայում:
1. Օսլոյից մեկ ժամվա ճանապարհի հեռավորության վրա գտնվող Բաստոյ կղզին գեղատեսիլ վայր է, ուր կարելի է միայն ջրային տրանսպորտով հասնել: Այտեղ կա մի քանի լողափ, սարքավորված թենիսի հարթակներ, նույնիսկ սաունա:
Այս բանտում պահվում են մարդասպաններ, բռնարարներ, թմրադիլերներ, խարդախներ:
2. Ճաղերի հետևում գտնվելու փոխարեն՝ այս զարմանալի բանտի 115 կալանավորներն ապրում են հարմարավետ փայտե տնակներում:
Այս փորձարկման հեղինակը նորվեգացի գիտնական, քրեագետ Նիլս Քրիստին է: Նրա տեսության համաձայն՝ յուրաքանչյուր հանցագործություն երկու զոհ ունի՝ դրանից տուժածը և դա իրականացրածը: Եվ հանցագործը ոչ միայն պատժի է արժանի, այլև վերադաստիարակման՝ «վերասոցիալիզացիայի»:
Բաստոյ կղզու տարածքը 2,6 քկմ է: Նախկինում այստեղ նորվեգական ամենախիստ բանտերից մեկն էր մանկահասակ հանցագործների համար:
3. Այսօր Բաստոյն անվանում են «Ազատության կղզի բանտարկյալների համար»:
2011 թ. սկզբին կղզում 116 կալանավոր կար: Բանտի անձնակազմը՝ 70 մարդ, բայց գիշերը հերթապահության է մնում 5-6 աշխատակից: Բոլոր բանտապահներն այստեղ առանց զենքի են աշխատում: Այս բանտի գոյության 11 տարում կղզուց ընդամենը 5 մարդ էր փախել, որոնցից 3-ը ներկայացել էին մեղայականով, մյուս երկուսին բռնել և ուղարկել էին այլ բանտեր:
4. Յուրաանչյուր բանտարկյալի գլխավոր պարտականությունն աշխատանքն է: Բոլորն աշխատանք ունեն, որը պետք է անեն 8:30-15:30: Ամեն օր կալանավորները 10 դոլար են ստանում և կարող են այդ փողը ծախսել տեղի խանութից մթերքներ գնելով՝ այդպիսով իրենց ապահովելով նախաճաշով և ընթրիքով ըստ ցանկության:
Այս բանտ ընկնելու համար հերթ է նորվեգացի կալանավորների շրջանում, քիչ բախտավորների են այստեղ ուղարկում պատժի ժամկետի ավարտից 1-3 տարի առաջ:
Կղզում բանտարկյալներն «ազատության մեջ» են ապրում՝ քոթեջներում (1 քոթեջում 8 բանտարկյալ, յուրաքանչյուրն իր սենյակն ունի) և կարող են հանգիստ տեղաշարժվել կզղում: Փոքր բացառություններով բոլորին տարեկան 18 օր արձակուրդ է տրվում: Կա նաև դեկրետային արձակուրդ՝ 21 օր, երբ կալանավորի կինը կամ ընկերուհին երեխա է ունենում (հարազատների հետ հանդիպումներն ամեն շաբաթ են, 12 ժամ):
Բանտարկյալների հետ հոգեբաններ են աշխատում, նրանց հետ հավասար՝ բանտի անձնակազմը:
5. Ճաշը բոլորի համար պարտադիր է, այն ճամբարի խոհարարն է պատրաստում: Օրական մի քանի անգամ կալանավորները պարտավոր են գրանցվել: Բանտի նպատակը հանացագործներին ուղղելն ու հասարակություն վերադարձնելն է:
Բանտարկյալների աճեցրած բերքը հավասար կիսվում է նրանց միջև: Բացի գյուղատնտեսությունից՝ Բաստոյում կարևոր ճյուղ է ձկնորսությունը. օրական մինչև 100 կգ ձողաձուկ և իշաձուկ են բռնում, կահույքի արտադրամաս կա սեփական հումքից:
6. 2010 թ. Բաստոյը դարձավ աշխարհի առաջին «օրգանական բանտը»: Ամբողջ աղբը (բացի պլաստիկից, որն այստեղ արգելված է) վերամշակվում է, պարարտանյութ է ստացվում:
Բանտում արթնանում են 7:00-ին: 8:00-ին սկսվում է աշխատանքը: 2-ժամանոց ճաշի ընդմիջում կա: Աշխատանքը վերջանում է 16:30-ին: Երեկոյան բանտարկյալը կարող է անել ինչ ցանկանա՝ կարդա տեղի գրադարանում (մոտ 10 000 գիրք կա), համացանցից օգտվի (2 ժամից ոչ ավել), հեռուստացույց դիտի (4 հեռուստաալիք է թույլատրված), սպորտով զբաղվի (առանց սահմանափակումների), նվագի տեղի ռոք-խմբում կամ թատերական խմբակում: 22:00-ին քնում են: Կղզում արգելված են թմրանյութերը և ալկոհոլը (ամեն շաբաթ մեզի հետազոտություն է արվում դրանց առկայությունը պարզելու համար), խախտման համար ուրիշ բանտ են ուղարկում:
7. Այս բանտի մեթոդը գործում է: Վիճակագրության համաձայն՝ նորվեգական բանտերում եղածների 20%-ը նորից այնտեղ է հայտնվում: Իսկ այս բանտում մնացածաների 16%-ն է նորից դատապարտվում:
8. «Գլխավորը՝ իրավիճակ ստեղծել, որում բանտարկյալները կարողանան իրենց նոր կողմից բացահայտել, սկսեն նորից հարգել իրենց»,- ասում է բանտի ղեկավար Առնե Քվերնվիք Նիլսենը:
9. Կալանավորը նրբասղոցով աշխատում է Բաստոյ կղզու անտառում:
10. Հեռախոսների խցիներ կղզում: Կալանավորներին թույլատրվում է զանգահարել օրական 2 անգամ՝ առավոտյան և երեկոյան:
11. Երեխաների հետ դաժան վարվելու համար դատապարտվածն աշխատում է ձիու հետ:
12. Նիգերիայի քաղաքացին դատապարտված է թմրանյութերի չարաշահման համար: Միայն նա ապրում է սեփական տանը կղզում: