Ինչ է բակտերիալ վագինոզը և որոնք են դրա ախտանշաններն ու բուժման եղանակները
LifeԲակտերիալ վագինոզը հեշտոցի բնական միկրոֆլորայի խանգարումն է, որը պայմանավորված է վարակիչ հիվանդություններով: Այլ կերպ ասած՝ սա հեշտոցային դիսբակտերիոզն է: Ընդ որում՝ վիճակագրությունը ցույց է տվել, որ այս հիվանդությունն առավել հաճախ ախտահարում է երիտասարդ կանանց (18-27 տարեկան), ինչպես նաև այն կանանց, որոնք արդեն դաշտանադադարի ժամանակահատվածում են:
Էթիոլոգիան
Բակտերիալ վագինոզի դեպքում հիմնական խթանող գործոններն են.
· երկար ժամանակ հակաբիոտիկների ընդունումը,
· ցնցուղումը (спринцевание),
· աղիների դիսբակտերիոզը,
· նեղ ու անհարմար ներքնազգեստը,
· անձնական հիգիենայի կանոնների խախտումը,
· անորակ բեղմնականխիչ միջոցների օգտագործումը,
· հակաբեղմնավորիչ մոմիկների օգտագործումը:
Այս հիվանդությունն առավել արագ է զարգանում այն կանանց մոտ, որոնք հաճախ են փոխում զուգընկերներին: Նաև վտանգված են մշտապես սթրեսային իրավիճակներում գտնվող, հորմոնալ ֆոնի խանգարումներ ու թույլ իմունային համակարգ ունեցող կանայք: Իրականում այս վարակիչ գործընթացի զարգացման պատճառները բավական շատ են:
Բակտերիալ վագինոզի ախտանշանները
Այս հիվանդությունն ունի վառ արտահայտված ախտանշաններ, սակայն բուժումը կարելի է սկսեմ միայն գինեկոլոգի ախտորոշումից հետո: Ոչ մի դեպքում չի կարելի զբաղվել ինքնաբուժությամբ, այլապես վիճակը կարող է ավելի վատանալ: Բակտերիալ վագինոզի զարգացման հետ մեկտեղ կարող են ի հատ գալ հետևյալ ախտանշանները.
· հեշտոցի սուր, տհաճ հոտ,
· այրոց (հատկապես միզելիս),
· քոր ու այրոց սեռական ակտի ժամանակ,
· ցավեր որովայնի ստորին հատվածում:
Այս դեպքում արտադրությունը բավական առատ է լինում (օրական մինչև 30 մգ), ունենում է տհաճ սուր հոտ (նման ձկան հոտին), մոխրագույն երանգ ու սովորականից ցածր թանձրություն: Ախտանշաններն առավել ակնհայտ են դառնում սեռական ակտից հետո:
Հարկ է հիշել, որ որոշ դեպքերում հիվանդությունն առհասարակ ոչ մի ախտանշան չի ունենում, ինչը զգալիորեն բարդացնում է ախտորոշումը: Միևնույն ժամանակ նման ախտանշանների առկայությունը ոչ միշտ է վկայում բակտերիալ վագինոզի մասին: Երբեմն նույն ախտանշանները վկայում են միզասեռկան կամ վերարտադրողական համակարգերի այլ հիվանդությունների մասին:
Պաթոգենեզ
Յուրաքանչյուր կնոջ օրգանիզմում կան մի շարք բակտերիաներ, որոնք միասին անվանվում են միկրոֆլորա: Առողջ միկրոֆլորայի հիմնական բակտերիաները լակտոբակտերիաներն են: Կողմնակի վարակի ներթափանցման դեպքում դրանք փոխարինվում են անաերոբներով, ինչի հետևանքով սկսում է զարգանալ վարակիչ գործընթաց՝ բակտերիալ վագինոզ կամ հեշտոցային դիսբակտերիոզ:
Պաշտոնական բժշկական վիճակագրության համաձայն՝ ներկայում այս հիվանդությունն ախտորոշվել է իգական սեռի ներկայացուցիչների 20%-ի մոտ: Ընդ որում՝ մեծ մասամբ ախտահարվում են 18-50 տարեկան կանայք:
Խնդրի ախտորոշումը
Հիվանդության հստակ ախտորոշման համար միայն ախտանշանները բավարար չեն՝ նույնիս, եթե դրանք վառ են արտահայտված: Հիվանդությունն ախտորոշելու համար հարկավոր է անցնել գինեկոլոգիական բուժզննում և հանձնել համապատասխան անալիզները: Միայն բոլոր անհրաժեշտ պրոցեդուրաներից հետո բժիշկը կարող է հստակ ախտորոշում տալ և նշանակել ճիշտ բուժումը:
Հետազոտման լաբորատոր մեթոդները ներառում են հետևյալ պրոցեդուրաները.
· հեշտոցից վերցված քսուքի նմուշի հետազոտություն,
· մեզի ընդհանուր անալիզ,
· վարակիչ բջիջների հետազոտություն:
Հարկ է հիշել, որ հետազոտությունն անհրաժեշտ է ոչ միայն ախտորոշման համար, այլև վարակիչ բջիջների քանակության ու ախտաբանական գործընթացների հիմնական պատճառի որոշման համար:
Բակտերիալ վագինոզը հղիության ընթացքում
Հղիության ընթացքում առաջացած բակտերիալ վագինոզը հարկավոր է անպայման բուժել: Ընդ որում՝ հիվանդությունից հարկավոր է հնարավորինս շուտ ազատվել, քանի որ այն կարող է հանգեցնել այնպիսի բարդությունների, ինչպիսին են.
· սաղմի վարակում մոր արգանդում,
· վաղաժամ ծննդաբերական ցավեր,
· վաղաժամ ծննդաբերություն,
· ամնիոտիկ հեղուկի (հարպտղային ջրեր) վաղաժամ արտահոսք:
Պաթոգենեզը հղիության ժամանակ
Բակտերիալ միկրոֆլորան հանդիսանում է մոր ու սաղմի միջև կենսաքիմիական ռեակցիաների կատալիզատոր, ինչի արդյունքում արտադրվում է մի նյութ, որը կոչվում է պրոստագլանդին: Այս նյութն իր բաղադրությամբ նման է հորմոններին, ինչն էլ հանգեցնում է վաղաժամ ծննդաբերական ցավերի: Բացի այդ, միկրոֆլորայի նման խանգարումը կարող է դառնալ ամնիոտիկ հեղուկի և նույնիսկ պտղի ախտահարման: Նման ախտահարումը կարող է լուրջ հետևենքներ ունենալ՝ հանգեցնելով երեխայի մոտ ծանր ախտաբանություններ առաջացման ու անգամ մահվան:
Հղիության ժամանակ բակտերիալ վագինոզի առաջացման դեպքում կինը պետք է անհապաղ բուժում ստանա և գտնվի բժշկի հսկողության տակ: Վաղ փուլերում այս հիվանդությունը կարելի է հեշտությամբ բուժել, իսկ բուժումը ճիշտ անցկացնելու դեպքում ոչ մի բարդություն չի առաջանա:
Հիվանդության բուժումը
Մինչ բակտերիալ վագինոզի բուժումը սկսելը հարկավոր է հստակ պարզել հիվանդության առաջացման պատճառը: Սովորաբար բուժումն իրականացվում է երկու փուլով: Առաջին հերթին հարկավոր է ազատվել վարակիչ գործընթացի պատճառ դարձած ախտածին միկրոօրգանիզմներից, որից հետո անհրաժեշտ է «բնակեցնել» միկրոֆլորան օգտակար լակտոբակտերիաներով:
Դեղորայքային բուժման ժամանակ օգտագործվում են հատուկ մոմիկներ: Մոմիկների տեսքով հակաբիոտիկները հիանալի արդյունք են տալիս: Ընդամենը 2-3 մոմիկ օգտագործելուց հետո ցավն ու այրոցը գրեթե ամբողջությամբ անհետանում են, ինչը սակայն չի նշանակում, որ հիվանդությունը հաղթահարված է: Հարկ է հիշել, որ բակտերիալ վագինոզի բուժումը ոչ մի դեպքում չի կարելի ընդհատել:
Նաև հարկ է հիշել, որ հեշտոցային մոմիկները կարելի է օգտագործել միայն բժշկի նշանակման դեպքում: Դեղամիջոցի չափաբաժինն ու բուժման կուրսի տևողությունը նույնպես պետք է որոշի միայն գինեկոլոգը՝ հիշվի առնելով հիվանդի օրգանիզմի առանձնահատկություններ, ընդհանուր վիճակն ու խնդրի բարդության աստիճանը:
Բակտերիալ վագինոզի բուժումը կարող է հանգեցնել այլ ֆոնային հիվանդությունների զարգացման: Սովորաբար դա լինում է կաթնասնկախտը, ուստի հեշտոցի դիսբակտերիոզի բուժման հետ մեկտեղ նշանակվում են նաև դեղամիջոցներ կաթնասկախտի կանխարգելման համար:
Եթե բուժման կորսից հետո բակտերիալ վագինոզի ախտանշանները կրկնվում են, ապա հարկավոր է նորից բուժզննում անցնել և կրկնել բուժման կուրսը:
Շատ կարևոր է նաև բուժման ընթացքում սննդակարգը վերանայելը: Ճիշտ սննդակարգը դեղորայքային բուժման հետ համատեղելու դեպքում կարելի է հիանալի արդյունքի հասնել: Հարկ է հիշել, որ սննդակարգում պետք է անպայման ներառված լինի.
· բիոկեֆիր,
· յոգուրտ,
· թթու կաղամբ:
Բացի այդ, օրգանիզմը պետք է ստանա իմունային համակարգի ամրապնդման համար անհրաժեշտ բոլոր վիտամինները:
Բուժման ընթացքում հարկավոր է բացառել սեռական հարաբերությունները՝ նույնիսկ պահպանակի օգտագործման դեպքում: Սակայն եթե կինն այնուամենայինիվ որոշում է սեքսով զբաղվել, ապա պետք է հաշվի առնի, որ հեշտոցի համար նախատեսված մոմիկները քայքայում են պահպանակը, ուստի այդ ժամանակահատվածում խորհուրդ է տրվում հակաբեղմնավորիչ դեղահաբեր ընդունել:
Հեշտոցի միկրոֆլորայի խանգարումը կյանքի համար վտանգավոր խնդիր չէ, սակայն այն անուշադրության մատնելու դեպքում կարող են առաջանալ բազմաթիվ բարդություններ: Այս հիվանդությունից տառապած կանայք հետագայում ավելի զգայուն են լինում միզասեռական համակարգի բորբոքային գործընթացների ու վարակների հանդեպ: Սակայն ժամանակին հիվանդությունը բուժելու դեպքում կարելի է խուսափել բարդություններից:
Բակտերիալ վագինոզի կանխարգելումը
Նման խանգարման առաջացման հավանականությունը հնարավոր չէ լիովին բացառել, սակայն կարելի է հասցնել նվազագույնի: Բակտերիալ վագինոզի առաջացումից հնարավորինս խուսափելու համար հարկավոր է.
· տարեկան առնվազն երկու անգամ գինեկոլոգիական բուժզննում անցնել,
· չկրել նեղ ու սինթետիկ կտորներից կարված ներքնազգեստ,
· հետևել անձնական հիգիենային,
· հնարավորինս խուսափել զուգընկերների հաճախակի փոփոխությունից:
Նաև հարկ է հիշել, որ ցանկացած ախտանշանի դեպքում հարկավոր է առաջին հերթին խորհրդակցել բժշկի հետ, այլ ոչ թե հետևել ուրիշների խորհուրդներին ու զբաղվել ինքնաբուժությամբ, քանի որ դա կարող է խիստ վտանգավոր լինել առողջության համար: