Հայերեն


Ինչ կլինի, եթե դեն նետենք Ռուսաստանը․ Բոստանջյանի պարզաբանումները

Տնտեսություն
«Լրագրի» զրուցակիցն է ԱԺ «Ծառուկյան» խմբակցության պատգամավոր Վարդան Բոստանջյանը

 

Պարոն Բոստանջյան, վերջին երկու ամիսներին Հայաստանից արտահանման մեջ ԵՏՄ բաժինը կազմել է 10,7 տոկոս, մնացած երկրներ՝ 89,3 տոկոս։ Ներմուծման մեջ էլ ԵՏՄ մասնաբաժինը կազմել է ընդամենը 12,7 տոկոս, մնացած երկրներինը՝ 87,3 տոկոս։ Կարո՞ղ ենք արձանագրել, որ  Հայաստանը հասկացել է, որ ԵՏՄ շուկան այնքան էլ գայթակղիչ չէ իր համար։

 

Այս պահին, անկախ վիճակագրական ցուցանիշներից, շրջանառությունը ԵՏՄ-ից դուրս, չհաշված եվրոպական մի քանի երկրներ, որտեղ մենք հանքահումքային խտանյութ ենք արտահանում, մենք ուրիշի հետ կապ չունենք։ Այդ առումով, եթե մենք ԵՏՄ-ն և մասնավորապես Ռուսաստանը մտովի ուզենանք դեն նետել, ըստ էության, շրջանառություն գրեթե չենք ունենա ինչպես արտահանման, այնպես էլ ներմուծման առումով։

 

Մենք տեսնում ենք, որ Բելառուսի նախագահ Լուկաշենկոն կոչ է անում տեղական արտադրանքի համար այլ շուկաներ փնտրել՝ ասելով, որ եթե Ռուսաստանը մեզ չի հասկանում ու չի ցանկանում հասկանալ,  այդ դեպքում ուրիշ տեղ կփնտրենք մեր երջանկությունը:

 

Ընդհանրապես ապրանքների իրացման և շուկաներում տեղ գրավելու համար առաջին հերթին պետք է մրցակցությանը դիմացող ապրանք ունենաս։ Իհարկե, շուկաներ մտնելն այդքան դյուրին գործ չի, բայց եթե ապրանքն իր սպառողական հատկանիշներով բարձր մակարդակի է, պարզապես մխրճվում է շուկա։ Ուզում եմ ասեմ, որ եթե Հայաստանը շուկաների գրավման առումով ունի խոցելիություն, ապա դա ոչ թե առաջին հերթին տվյալ երկրների սուբյեկտիվ մոտեցման պատճառով է, այլ մեր ապրանքների ոչ մրցունակ լինելու։ Սա չի վերաբերում միայն ԵՏՄ երկրներին։ Լուկաշենկոն կլինի, Նազարբաևը կլինի, ցանկացած երկիր իր տնտեսական զարգացման համար կամ ընդհանրապես արդիականացման ու առաջընթացի համար պետք է գտնի քաղաքակրթված ու բարձր մակարդակ ունեցող շուկաներ։ Որպեսզի ավելի մատչելի մեր հասարակությունը հասկանա, մի բան է բրենդային խանութներում ապրանքը վաճառելը, մեկ այլ բան է՝ քրչի բազարում։ Բոլոր դեպքերում, եթե Հայաստանում արտադրված արտադրանքի ճնշող մեծամասնությունը իր որակական հատկանիշներով ստանդարտներին չի համապատասխանում, բնականաբար, շուկաները մեծ սիրով չեն ընդունի իր ապրանքները։

 

Իսկ ընդհանրապես մեր ապրանքները մրցունակ դարձնելուն ուղղված որևէ քայլ արվո՞ւմ է։

 

Իհարկե արվում է։

 

Ո՞ւր են այդ քայլերը։ Այդքան խոսում են ներդրումների համար մեր բիզնես դաշտը առողջացնելու մասին, բայց հարցերը մնում են անլուծելի։ Կարծում եք՝ դրա համար ավելի համակարգային լուծումնե՞ր են պահանջվում։

 

Տարիներ շարունակ մենք մրցունակության առումով, ներդրումային գրավչության առումով ակնհայտորեն հետին պլաններում ենք գտնվել։ Հիմա կարծեք թե այլընտրանք չունենալու պայմաններում ես իսկապես գոնե դրական ուղղությամբ շարժվելու միտումներ եմ ուզում տեսնել։ Բացի այդ էլ, նոր խորհրդարանական կառավարման պարագայում ես մտածում եմ արմատապես կփոխվեն հարաբերությունները հենց տնտեսության զարգացման գործում։ Սպասեք ու կտեսնեք, որ իմ խոսքերը կարդարանան, առաջիկա մի քանի տարվա մեջ կտեսնենք արդիականացման ճանապարհը, որ Հայաստանը գնում է։

 

Պարոն Բոստանջյան, հին դեմքերով հնարավո՞ր է արդիականացում ակնկալել։

 

Իհարկե հնարավոր է։ Մենք ուզենք թե չուզենք, տեղի է ունենում երիտասարդացում։ Նոր սերունդն ավելի պատրաստված ու առողջ է։ Այնպես չէ, որ հին սերունդը ձեռքերը ծալած կանգնի առաջընթացի դիմաց։ Այս 25 տարիների դեգերումն, ըստ էության, արդեն մեզ նահանջի տեղ չի թողնում։ Շարունակությունը լինելու է դեպի վերև։

 

Այն վիճակագրությունը, որն իր ֆեյսբուքի էջում ներկայացնում է վարչապետը, ցույց է տալիս, որ Հայաստանը փորձում է իր տնտեսությունը դիվերսիֆիկացնե՞լ և միայն ԵՏՄ-ի հետ հույսը չկապե՞լ։

 

Ոչ, այդպես չի, պարզապես փորձել են ներդրումային գրավչությունը մեծացնել, տեխնոլոգիական զարգացում ապահովել։ Իհարկե, դրանք բարդ պրոցեսներ են և հնարավոր չէ կտրուկ ու շուտափույթ տեսնել դրանց արդյունքները։ Այսինքն այն 1,5 տարին, որ տեսնում ենք այս փոփոխությունները, կարծես այդ ամենի համար նախադրյալներ են ստեղծում։ Մենք չէինք կարող շուտափույթ կերպով տեսնել նվաճումներ։ Բոլոր դեպքերում, մեր նվաճումների համար այսօր արդեն պատրաստված է որոշակի բազա։

 

ՌԴ ՊՆ-ն «Իսկանդեր»-ով հարվածել է Դնեպրի օդանավակայանին COP29-ում պայմավորվածություն է ձեռք բերվել տարեկան 300 մլրդ դոլար հատկացնել գլոբալ տաքացման դեմ պայքարի համար Շերը բացահայտել է այն միակ հայտնի մարդուն, ով հեռացել է իրենից՝ նշելով, որ ինքը «խենթի պես սիրահարված էր» նրան ՌԴ-Իրան համապարփակ գործընկերության համաձայնագիրը կներառի պաշտպանության ոլորտը. ՌԴ ԱԳՆ Շատ բան ունեմ պատմելու. Հենրիխ Մխիթարյանը գիրք է գրում Մասկը գերազանցել է սեփական ռեկորդը. նրա կարողությունը հասել է 347,8 մլրդ դոլարի Զելենսկու խորհրդականն ասել է, որ Պուտինի ներկայացրած «Օրեշնիկ» հրթիռը գոյություն չունի Ավելի հեշտ կդառնա էներգիա կորզելը. նոր նյութը գերազանցել է սովորական արևային մարտկոցներինՆավարկություն․ Տարոն Շահինյանի առաջին ցուցահանդեսը (տեսանյութ) Յամալի նոր պայմանագիրը կկնքվի 6 տարի ժամկետով Հռոմում տեղի է ունեցել Արցախի սրբավայրերի պահպանմանը նվիրված գիտաժողով Էրդողանը «խիզախ» է որակել Նեթանյահուին կալանավորելու մասին Միջազգային քրեական դատարանի որոշումը «Ինձ հետ այդքան էլ հեշտ չէ, որքան թվում է կողքից». Քրիստինե Պեպելյան Մեծ Բրիտանիայում գործող HSBC բանկը դադարեցրել է վճարումներ ընդունել Ռուսաստանից և Բելառուսից Պենտագոնի ղեկավարը վերահաստատել է ԱՄՆ անսասան հանձնառությունը Իսրայելի անվտանգության հարցում ՌԴ ՊՆ-ն հրապարակել է Ուկրաինայի զինված ուժերի` ՄիԳ-29 ինքնաթիռի կործանման կադրերը (տեսանյութ) «Արմավիր» ՔԿՀ-ի դատապարտյալի համար բերված աղցաններում հայտնաբերվել են թմրամիջոցներ․ հանձնուք բերած կինը ձերբակալվել է Չեմ պատրաստվում Մբապեին սովորեցնել, թե ինչպես հանդես գալ հարձակման գծում․ Անչելոտի «Եթե ես արվեստին մոտ չլինեի, գուցե նրան բեմում տեսնելիս խանդի տեսարաններ սարքեի». Նարեկ Բավեյանը՝ ամուսնալուծության և 2-րդ ամուսնության մասին Նիկոլի գործը բացառապես քանդելն է, ոչ թե բարեփոխելը․ Արմեն ՀովասափյանԴիվանագիտական սկանդալ` Թեհրանի և Մոսկվայի միջև Ուկրաինան կորցրել է Կուրսկում գրաված տարածքի ավելի քան 40 տոկոսը. Reuters ԽԾԲՏ՝ քպական ձևով. Կոնջորյանի կնոջը բարձր վարձատրվող աշխատանք են տվել Պադավատապետության «հայրը» բողոքում է պադավատներից. Փաշինյանի երկերեսանությունը Աղազարյանը մերժելու է. Փաշինյանի խնդրանքը կմնա՞ անպատասխան Փաշինյանը խոստովանում է իր կատարած հանցագործությունը Դաղստանում մեկնարկել է Ռուսաստանում ամենամեծ արևային էլեկտրակայանի շինարարությունը. կներդրվի 7 միլիարդ ռուբլի Երիտասարդ ֆերմերն իր աշխատանքով զարգացնում է սեփական գյուղը Ես կայունություն եմ սիրում և այդ զգացողությունն ապրեցի` ինտեգրվելով ԶՊՄԿ կոլեկտիվին. ԶՊՄԿ ընկերության քիմիական լաբորատորիայի աշխատակիցՀայաստանը պետք է դադարեցնի միակողմանի զիջումների քաղաքականությունը․ ՀայաՔվեՈ՞րն է մեր գերիների ազատ արձակման գինը. Մենուա ՍողոմոնյանԳլոբալ իրողությունների և տարածաշրջանային գործընթացների միահյուսումը. «Փաստ» Տնտեսական հետընթացի ու պետական պարտքի աճի... «հեղափոխությունը». «Փաստ» Յունիբանկը Հայաստանում առաջինը թողարկել է ստորադաս պարտատոմսեր «Արվում են քայլեր, տեղի են ունենում գործընթացներ, որտեղ դժվար է գտնել Հայաստանի ազգային և պետական շահը». «Փաստ» Ո՞վ կդառնա պատգամավոր. «Փաստ» Սեփական սխալներն ուրիշների վրա բարդելու հերթական «շուստրիություն». «Փաստ» ՀՀԿ խորհրդի անդամ Հայկ Դերզյանի ելույթը Վենեսուելայում անցկացվող երիտասարդական միջազգային համաժողովի ընթացքումԸնթացք կտա՞ «թղթապանակներին», թե՞ կբավարարվի պաշտոնազրկումով. «Փաստ» Գործարարների նկատմամբ քրեական հետապնդումները շարունակվում են. «Փաստ» Խոշոր հարկատուների ցանկում նաև բեռնափոխադրողներ կան. «Փաստ» Արևմուտքի ամոթն ու Բաքվի համաժողովի նրբերանգները. «Փաստ» Ադրբեջանցին ասել է բառացի նույն միտքը, ինչ քիչ առաջ Փաշինյանը ասաց հարցազրույցում․ Հայկ ՄամիջանյանԱրմավիրում թմրանյութ է հայտնաբերվել (տեսանյութ) Mercedes-Benz մեքենաները կարելի է կառավարել Apple Watch-ի միջոցով Բերբոքն ու Բայրամովը քննարկել են Երևան-Բաքու կարգավորման գործընթացը Ինչ է կատարվել Շիրակի մարզի Դատախազության շենքի մոտ․ հայհոյանքներ, անպարկեշտ վերաբերմունք (տեսանյութ)Երվանդ Քոչարի «Ինքնադիմանկար» ստեղծագործությունը բնօրինակ է. ԿԳՄՍՆ ՌԴ-ն իրեն իրավունք է վերապահում զենք կիրառել այն երկրների օբյեկտների դեմ, որոնք թույլ են տալիս զենք օգտագործել ռուսական օբյեկտների դեմ. Պուտին Ադրբեջանը Հայաստանի հանձնած 4 գյուղում սահմանային ուղեկալներ կկառուցի
Ամենադիտված