ՀԱՆՐԱՀԱՅՏ ՄՈԼՈՐՈՒԹՅՈՒՆՆԵՐ՝ ԳՄՕ. իրո՞ք վտանգավոր է այն մեր առողջության համար
Տնտեսություն
Մենք գիտենք, որ․․․
ԳՄՕ (գենետիկորեն մոդիֆիկացված օրգանիզմ) պարունակող սննդամթերքը վտանգավոր է մարդու առողջության համար: Ի դեպ, Հայաստանում, ինչպես նաև մի շարք երկրներում այն արգելված է:
Իրականում պարզվում է՝ այնքան էլ այդպես չէ: Չկա ոչ մի գիտական տվյալ ԳՄՕ պարունակող սննդամթերքի վնասակարության մասին: Գործում է մարդկային ինքնապահպանության սովորական բնազդը՝ ամեն նոր բանից հեռու մնալ: Իսկ ընդհանրապես, գիտականորեն 100 %-ով երաշխավորել որևէ սննդամթերքի անվտանգություն անհնար է:
ԳՄՕ-ն այն է, որի գենոտիպն արհեստականորեն փոփոխվել է գենային ինժեներիայի մեթոդներով։ Կիրառվում է բույսերի, կենդանիների և միկրոօրգանիզմների համար։ Մոտավորապես 12 000 տարի առաջ արհեստական ընտրության և բուծման միջոցով մարդիկ արդեն ընտելացրել են որոշ բույսեր և կենդանիներ: Ընտրողական բուծման գործընթացը՝ սելեկցիան, որում ընտրվում են օգտակար հատկանիշներով առանձնյակներ և օգտագործվում սերունդ ստանալ նպատակով, հանդիսանում է ժամանակակից գենետիկական ձևափոխման նախատիպը: Նույնը հիմա կատարվում է ԳՄՕ օրգանիզմ ստանալիս, սակայն կարճ ժամանակում: Գենային ինժեներիան օգտագործվում է նոր տեսակի բույսերի և կենդանիների ստացման համար, որոնք ավելի կայուն կլինեն միջավայրի անբարենպաստ պայմանների և վնասատուների նկատմամբ, կունենան լավ որակական հատկանիշներ:
Ինչպես ցանկացած սննդամթերք, այնպես էլ ԳՄՕ պարունակող սննդի ԴՆԹ-ն մարսվում է մարդու ստամոքսում և այդ մարսված գեները չեն կարող ազդել մարդու վրա: Ի դեպ, հաճախ ԳՄՕ պարունակող սննդամթերքը ավելի օգտավետ է, քան այլ սննդամթերք, քանի որ, օրինակ, նրա աճեցման համար թունաքիմիկատներ չեն օգտագործվում, ավելի սննդարար են և ամենակարևորը՝ ավելի էժան:
Ներկայում շատ երկրներում ինչպես աճեցնում, այնպես էլ սննդում օգտագործում են ԳՄՕ պարունակող սննդամթերք: Ենթադրվում է, որ, օրինակ, ԱՄՆ-ում այն կազմում է 40 % (ԱՄՆ-ում չի պահանջվում սննդամթերքի պիտակի վրա ԳՄՕ պարունակության մասին նշում կատարել): Չնայած օրենսդրորեն Հայաստանում դրանք արգելված են ՝ նշել, որ մենք չենք օգտագործում ԳՄՕ, անհնար է (ԳՄՕ-ի լաբորատոր հաստատումը խիստ բարդ է): Ի դեպ, ԱՄՆ-ը հանդիսանում է երկարակեցության բարձր մակարդակ ունեցող երկիր:
Կարևորն այստեղ այն է, որ բնապահպանները և առողջ սննդի ջագատովները նոր թեմա ունեն: Բայց առաջարկում եմ այս ամենի համար ինձ «չուտել», քանի որ ես էլ եմ ԳՄՕ պարունակում:
Կամո Խաչիկյան