Հայերեն


ՀԱՆՐԱՀԱՅՏ ՄՈԼՈՐՈՒԹՅՈՒՆՆԵՐ․ Դարվինի ֆենոմենը

Աշխարհ

Դարվին. համադամասերի «ստամոքսային» հետարքրությունները
Մենք գիտենք, որ․․․
Դարվինը հանրահայտ գիտնական է և բնագետ: Նա էվոլյուցիայի տեսության հեղինակն է: Նրան շատ հետաքրքրում էր բնությունը, և նա հետազոտում էր այն՝ գիտության նկատմամբ հետաքրքրությունից ելնելով:
Իրականում այնքան էլ այդպես չէ: Դարվինին բնությունը հիմնականում հետաքրքրում էր գաստրոնոմիական նպատակներով: Դեռևս Քեմբրիջում, որտեղ առանց որոշակի ձգտման սովորում էր աստվածաբանություն, նա դարձավ «Համադամասերների ակումբի» անդամ: Ակումբի անդամները հավաքվում էին շաբաթը մեկ անգամ և աշխատում էին ուտել այն, ինչ սովորաբար ռեստորաններում չի լինում: Սովորաբար դրանք լինում էր ուտելու համար չնախատեսված կենդանիների մսից պատրաստված ուտեստներ: Տարիների ընթացքում Դարվինը ընհանրապես կորցրեց հետաքրքրությունը աստվածաբանության նկատմամբ, բայց իր հետաքրքրությունը էկզոտիկ կերակուրների նկատմամբ չկորցրեց: Օրինակ, երբ նա «Բիգլ» նավով ճանապարհորդում էր, կերել է զրահակիր (Cingulata): Զրահակիրը, ըստ նրա խոսքերի, համով շատ նման է բադի մսին: Շոկոլադագույն կրծողի միսը Չարլզը համարել է իր կերածներից ամենահամովը: Դարվինի որդին՝ Ֆրենսիսը, պատմել է, որ նրա նամակներից իմացել է օրինակ, որ ծեր դարչնագույն բվին հայրը նկարագրել է որպես աննման կերակուր: Պատագոնիայում Դարվինը հաճույքով համտեսել է պումայի միսը ռագուի տեսքով, և սկզբից նրան թվացել է, թե հորթի միս է ուտում: Հետագայում՝ 1833 թվականին, նույն Պատագոնիայում նա երկար ժամանակ փնտրում էր հազվագյուտ տեսակի մի պանդա՝ իհարկե ոչ հետազոտելու, այլ ճաշակելու համար, երբ հանկարծ հասկացավ, որ արդեն այդ տեսակի պանդա ճաշակել է Պորտ-Դիզայիրի մոտ, սակայն այն ժամանակ իրեն թվացել է թե դա թռչնամիս է, քանի որ նրան ծառի վրայից էին կրակոցով վայր գցել:
Մի անգամ, ճաշակելով ինչ-որ թռչնի միս, նրան թվացել է, թե դա ջայլամ է կամ սովորական նանդու: Եվ հանկարծ նա հասկացել է իր սխալը, բայց մինչև կհասկանար դա, ամանի մեջ ոչինչ չէր մնացել: Լավ է, որ գլուխը, վիզը, փետուրները և մաշկի որոշ մաս պահպանվել էր: Դարվինը անհապաղ թռչնի մնացորդները ուղարկում է Լոնդոնի կենդանաբանական ընկերություն: Փաստորեն, նա նոր տեսակ էր հայտնագործել, և ի պատիվ հայտնագործողի այն կոչվեց Rhea Darwini (Դարվինի նանդու): Գալապագոսներում Դարվինը սնվում էր իգուաններով, իսկ Ջեյմս կղզում նա ցնծում էր փղային կամ գալապագոսյան կրիայի (Chelonoidis elephantopus) համից: Դեռ չգիտակցելով, թե ինչ կարևոր օղակ է հանդիսանալու կրիան նրա` հետագայում առաջարկած էվոլյուցիայի տեսությունում, նա հրամայում է «Բիգլ» նավի մեջ բարձել այդ կրիաներից մոտ 40 հատ: Ամբողջ ճանապարհին Դարվինը վայելում էր այդ կրիաների միսը, իսկ նրանց դատարկ զրահները նետում ծովը:

Ներկայում էլ Դարվինի ծննդյան օրը՝ փետրվարի 12-ին, բնագետները, ի հիշատակ նրա, կազմակերպում են, այսպես ասած, «Ֆիլում-խնջույք», որի իմաստն այն է, որ մատուցվեն տարբեր կենդանիներից պատրաստված ուտեստներ:
Ամեն ինչ ճիշտ է, ժողովրդական խոսք է, որ մաշկիդ (լեզվիդ) վրա պետք է զգաս ամեն ինչ, և միայն այդ դեպքում կհասկանաս կյանքը: Զարմանալի է, բայց տվյալներ չկան Դարվինի կողմից մարդու միս ուտելու մասին: Դա քիչ հավանական է, քանի որ նա կապիկի միս հաստատ կերել է, իսկ այ, իր ստեղծած տեսությունից, որ մարդը և կապիկը մոտ ազգականներ են, երևի եզրակացրել է, որ երկուսի միսն էլ նույն համը ունեն: Դե, իսկ մեր իրականության մեջ, այսպես կոչված «համադամասերները», որոնց արդեն կոկորդիլոսի մսով էլ չես զարմացնի, հազիվ թե օգտակար մի բան անեն, էլ չենք ասում գյուտերի մասին...

Կ. Խաչիկյան

 

Մեծ Բրիտանիայում կյանքից հեռացել է աշխարհի ամենատարեց տղամարդը Սա կարող է լինել իմ վերջին մրցաշրջանը «Մանչեսթեր Սիթիում». Դե Բրույնե ՀԱՊԿ-ում Հայաստանի համար դռները «բաց են». Պուտինի օգնական Որսագողության դեպք՝ Խոսրովի անտառին սահմանակից տարածքում. կանխել են ռենջերները և էկոպարեկները (տեսանյութ) Նոր առևտրային պատերազմ. Թրամփը Չինաստանի, Մեքսիկայի և Կանադայի նկատմամբ նոր մաքսատուրքեր է սահմանելու Արևմուտքը փորձում է «գունավոր հեղափոխություն» սանձազերծել Վրաստանում. Լավրով Դերասանուհի Աննա Դովլաթյանի նոր ֆոտոշարքը Դատարանը հարավկորեացուն ազատազրկման է դատապարտել միտումնավոր գիրանալու և այդպիսով բանակում ծառայությունից խուսափելու համար Թրամփը միլիոնավոր դոլարներ է «առաջարկել» անծանոթ աղջկա վարսերը «գնելու» համար (տեսանյութ) Հայկական բարձրորակ ձուկն ու ձկնկիթը կարտահանվենԱդրբեջանն օկուպացրած Դադիվանքը փոխանցել է Ուդի համայնքի տնօրինությանը Մոդին Պուտինին Հնդկաստան է հրավիրել Կիրանցի դպրոցում ջեռուցում չկա․ Կարեն Ղազարյան (տեսանյութ)Ռոնալդուն հերթական ֆենոմենալ արդյունքն է գրանցել «Նման զենքի փոխանցումը համազոր կլինի Ռուսաստանի վրա հարձակմանը». ՄեդվեդևՆերքին Պտղնի գյուղի բնակիչը, նռնակով սպառնալով, հրաժարվել է հիվանդանոց տեղափոխվել (տեսանյութ)Անիի, Ախուրյանի, Աշոցքի տարածաշրջաններում, Սպիտակի և Դիլիջանի ոլորաններում ձյուն է տեղումԿարբիում վթարի հետևանքով 5 վիրավnրներից մեկի կյանքը չի հաջողվել փրկել. ShamshyanԼիբանանում հայտնել են ռազմական գործողությունների ավարտի օրըՀայաստանում ժողովրդավարություն չկա՞․ Հովհաննես Իշխանյան2020 թվականից հետո մենք իրավունք չունեինք այսպիսի խեղճուկրակ բյուջե ունենալ․ Նաիրի ՍարգսյանԴիլիջանի ազգային պարկում 3702 ծառ են հատել. Ոսկան ՍարգսյանԱմեն օր կոռուպցիայից ու կոռուպցիոն բացահայտումների մասին խոսացող իշխանությունն ամբողջովին թաթախված կոռուպցիոն տարբեր սխեմաների մեջ․ ՀովասափյանՄեկ օրում Սիրիայի սահմանը Լիբանանից հատել է ավելի քան 2,2 հազար մարդՕդի ջերմաստիճանի նոր ռեկորդներ են արձանագրվելԼիտվան կձերբակալի Նեթանյահուին, եթե նա այցելի երկիրԿուտակումներ՝ Վերին Լարսում. քանի՞ հայկական բեռանատար է սպասում անցնելու իր հերթին«Հայաստանը ես եմ» -ի 12-րդ առաջարկ-պահանջը․ ինչ կանի այս անգամ իշխանությունըԲրիտանիան իր զինվորականներին չի ուղարկի Ուկրաինա. արտգործնախարարԱպագա ընտրությունների մասնակիցներն ու նպատակները. Վահե ՀովհաննիսյանՀայաստանի համար առաջնահերթ են տնտեսությունն ու անվտանգությունը․ Նաիրի ՍարգսյանԻշխանությունը 6 տարվա ընթացքում Հայաստանի բնակչությանը միտումնավոր կերպով ավելի է աղքատացրել. Նաիրի ՍարգսյանԿոլումբիան հրաժարվում է հանածո վառելիքից և դադարեցնում նավթի նոր արդյունահանումը Հայաստանը չի մասնակցի ՀԱՊԿ նիստերին Փաշինյանի կառավարման օրոք պետական պարտքը կրկնապատկվել է ԵՄ-ն նյարդայնացել է Փաշինյանի հայտարարություններից Կալա՞նք, թե՞ մանդատազրկում. ի՞նչ կընտրի Հովիկ Աղազարյանը Modex. 2023թ. ՀՀ խոշորագույն ընկերությունը Զանգեզուրի ՊՄԿ-ն է ՍԴ-ի` Անկախության հռչակագիրը չեղարկող որոշումն ապօրինի է․ «Հայաքվե»Ucom-ը և Արևորդի ՀԿ-ն հերթական արևային կայանն են տեղադրել Մալիշկայում Վերջին հինգ տարում ուսանողների թիվը կրճատվել է 12 տոկոսով․ Ատոմ ՄխիթարյանԵս իմ գործունեությամբ ամեն ինչ անում եմ, որպեսզի Հայաստանը չդառնա այլ պետության կազմում գտնվող տարածք` այդ թվում նաև Ռուսաստանի․ Մհեր ԱվետիսյանԻրենց ո՛չ պետությունն է հետաքրքրում, ո՛չ էլ ժողովուրդը. կարևորը իշխանությունն է ու աթոռները․ «Փաստ» Հայաստանի տնտեսության արտածին արգելակները․ «Փաստ» «Ներսում քանդում է Ռուսաստանի հետ փոխգործակցության մակարդակը ու անելու է դա այնքան ժամանակ, քանի դեռ որոշակի այլընտրանք չունի»․ «Փաստ» Իրականում ի՞նչ կա փաշինյանական իշխանության «արևմտյան շարժի» խորքերում. «Փաստ» Ինչո՞ւ է միջազգային իրավունքի ողջ համակարգը հայտնվել ծայրահեղ խոցելի և անկայուն վիճակում. «Փաստ» Նիկոլ Փաշինյանի ու Արարատ Միրզոյանի միջև «սև կատու է անցե՞լ». «Փաստ» Հանցավորության դեմ «պայքարի» յուրօրինակ «հայեցակարգ». «Փաստ» Վերջին տարիներին արտերկրում սովորող ՀՀ քանի՞ քաղաքացի է պարտադիր զինվորական ծառայության զորակոչից տարկետում ստացել. «Փաստ»
Ամենադիտված