ՀԱՆՐԱՀԱՅՏ ՄՈԼՈՐՈՒԹՅՈՒՆՆԵՐ․ Դարվինի ֆենոմենը
ԱշխարհԴարվին. համադամասերի «ստամոքսային» հետարքրությունները
Մենք գիտենք, որ․․․
Դարվինը հանրահայտ գիտնական է և բնագետ: Նա էվոլյուցիայի տեսության հեղինակն է: Նրան շատ հետաքրքրում էր բնությունը, և նա հետազոտում էր այն՝ գիտության նկատմամբ հետաքրքրությունից ելնելով:
Իրականում այնքան էլ այդպես չէ: Դարվինին բնությունը հիմնականում հետաքրքրում էր գաստրոնոմիական նպատակներով: Դեռևս Քեմբրիջում, որտեղ առանց որոշակի ձգտման սովորում էր աստվածաբանություն, նա դարձավ «Համադամասերների ակումբի» անդամ: Ակումբի անդամները հավաքվում էին շաբաթը մեկ անգամ և աշխատում էին ուտել այն, ինչ սովորաբար ռեստորաններում չի լինում: Սովորաբար դրանք լինում էր ուտելու համար չնախատեսված կենդանիների մսից պատրաստված ուտեստներ: Տարիների ընթացքում Դարվինը ընհանրապես կորցրեց հետաքրքրությունը աստվածաբանության նկատմամբ, բայց իր հետաքրքրությունը էկզոտիկ կերակուրների նկատմամբ չկորցրեց: Օրինակ, երբ նա «Բիգլ» նավով ճանապարհորդում էր, կերել է զրահակիր (Cingulata): Զրահակիրը, ըստ նրա խոսքերի, համով շատ նման է բադի մսին: Շոկոլադագույն կրծողի միսը Չարլզը համարել է իր կերածներից ամենահամովը: Դարվինի որդին՝ Ֆրենսիսը, պատմել է, որ նրա նամակներից իմացել է օրինակ, որ ծեր դարչնագույն բվին հայրը նկարագրել է որպես աննման կերակուր: Պատագոնիայում Դարվինը հաճույքով համտեսել է պումայի միսը ռագուի տեսքով, և սկզբից նրան թվացել է, թե հորթի միս է ուտում: Հետագայում՝ 1833 թվականին, նույն Պատագոնիայում նա երկար ժամանակ փնտրում էր հազվագյուտ տեսակի մի պանդա՝ իհարկե ոչ հետազոտելու, այլ ճաշակելու համար, երբ հանկարծ հասկացավ, որ արդեն այդ տեսակի պանդա ճաշակել է Պորտ-Դիզայիրի մոտ, սակայն այն ժամանակ իրեն թվացել է թե դա թռչնամիս է, քանի որ նրան ծառի վրայից էին կրակոցով վայր գցել:
Մի անգամ, ճաշակելով ինչ-որ թռչնի միս, նրան թվացել է, թե դա ջայլամ է կամ սովորական նանդու: Եվ հանկարծ նա հասկացել է իր սխալը, բայց մինչև կհասկանար դա, ամանի մեջ ոչինչ չէր մնացել: Լավ է, որ գլուխը, վիզը, փետուրները և մաշկի որոշ մաս պահպանվել էր: Դարվինը անհապաղ թռչնի մնացորդները ուղարկում է Լոնդոնի կենդանաբանական ընկերություն: Փաստորեն, նա նոր տեսակ էր հայտնագործել, և ի պատիվ հայտնագործողի այն կոչվեց Rhea Darwini (Դարվինի նանդու): Գալապագոսներում Դարվինը սնվում էր իգուաններով, իսկ Ջեյմս կղզում նա ցնծում էր փղային կամ գալապագոսյան կրիայի (Chelonoidis elephantopus) համից: Դեռ չգիտակցելով, թե ինչ կարևոր օղակ է հանդիսանալու կրիան նրա` հետագայում առաջարկած էվոլյուցիայի տեսությունում, նա հրամայում է «Բիգլ» նավի մեջ բարձել այդ կրիաներից մոտ 40 հատ: Ամբողջ ճանապարհին Դարվինը վայելում էր այդ կրիաների միսը, իսկ նրանց դատարկ զրահները նետում ծովը:
Ներկայում էլ Դարվինի ծննդյան օրը՝ փետրվարի 12-ին, բնագետները, ի հիշատակ նրա, կազմակերպում են, այսպես ասած, «Ֆիլում-խնջույք», որի իմաստն այն է, որ մատուցվեն տարբեր կենդանիներից պատրաստված ուտեստներ:
Ամեն ինչ ճիշտ է, ժողովրդական խոսք է, որ մաշկիդ (լեզվիդ) վրա պետք է զգաս ամեն ինչ, և միայն այդ դեպքում կհասկանաս կյանքը: Զարմանալի է, բայց տվյալներ չկան Դարվինի կողմից մարդու միս ուտելու մասին: Դա քիչ հավանական է, քանի որ նա կապիկի միս հաստատ կերել է, իսկ այ, իր ստեղծած տեսությունից, որ մարդը և կապիկը մոտ ազգականներ են, երևի եզրակացրել է, որ երկուսի միսն էլ նույն համը ունեն: Դե, իսկ մեր իրականության մեջ, այսպես կոչված «համադամասերները», որոնց արդեն կոկորդիլոսի մսով էլ չես զարմացնի, հազիվ թե օգտակար մի բան անեն, էլ չենք ասում գյուտերի մասին...
Կ. Խաչիկյան