ԼՐԱԳԻՐ | Հուլիսի 12-ին ՆԱՏՕ Վեհաժողովի շրջանակում տեղի կունենա նաեւ ՆԱՏՕ Խորհրդի նիստը, որի ընթացքում դաշինքի առաջնորդները կհանդիպեն Վրաստանի եւ Ուկրաինայի նախագահների հետ, ինչի արդյունքում կարվի նաեւ միասնական հայտարարություն:
Ինչի՞ մասին կլինի հայտարարությունը: Պետք է ենթադրել, որ այն կառնչվի դաշինքի հետ Վրաստանի ու Ուկրաինայի հարաբերության առավել խորացմանը: Իսկ կարո՞ղ է խոսք լինել անդամության հարցում էական որեւէ որոշման մասին: Թե Վրաստանը, թե Ուկրաինան հայտարարել են իրենց նպատակի մասին վաղուց: ՆԱՏՕ-ն աջակցում է այդ նպատակը, գործակցում, սակայն դեռեւս չի շտապում կայացնել նրանց անդամության մասին որոշում:
Կհայտարարվի՞ որեւէ առարկայական քայլի մասին այդ համատեքստում, թե՞ դաշինքը Վրաստանի եւ Ուկրաինայի հետ կհայտարարի անվտանգության հարցերում առավել սերտ գործակցության մասին, բայց առանց անդամության: Կամ, այլ կերպ ասած, ՆԱՏՕ-ն, Վրաստանը եւ Ուկրաինան կհայտարարեն, որ թեեւ երկու երկրները դեռեւս անդամ չեն, սակայն ՆԱՏՕ-ն պատասխանատվություն է ստանձնում նրանց անվտանգության համար:
Իհարկե, խորքային հաշվով դա կնշանակի թե Ուկրաինայում, թե Վրաստանում ներկայիս ստատուս-քվոյի ճանաչում, որովհետեւ հազիվ թե ՆԱՏՕ-ն պատասխանատվություն ստանձնի մի իրավիճակի համար, որում կարող է լինել Ռուսաստանի հետ ռազմական բախման իրական եւ անմիջական վտանգ:
Մյուս կողմից, դե ֆակտո ստեղծելով ճանաչման իրավիճակ, ՆԱՏՕ-ն միաժամանակ կարող է այդպիսով Ռուսաստանի հետ այդ կետի վրա գալ փոխզիջման Վրաստանի ու Ուկրաինայի հարցում իր ներկայությունն ամրապնդելու մասով:
Իհարկե, այդ ամենը դեռեւս ենթադրություններ են, եւ մի քանի օր անց պարզ կլինի, թե ինչ են հայտարարելու Վրաստանը, Ուկրաինան եւ ՆԱՏՕ-ն: Միաժամանակ, փաստ է, որ թե Վրաստանը, թե Ուկրաինան ստանում են ամերիկյան Ջավելիններ, որոնք բավական հզոր հակատանկային հրթիռներ են: Վրաստանը խոսում է նաեւ հակաօդային պաշտպանության Ստինգեր համակարգերի մատակարարման մասին:
Բոլոր դեպքերում, մեծ է հավանականությունը, որ Բրյուսելում հուլիսի 11-12-ին տեղի ունենալիք ՆԱՏՕ Վեհաժողովը կարձանագրի օրինակ վրացական ուղղությամբ դաշինքի ներկայության եւ պատասխանատվության առաջխաղացում:
Դա կարող է բխել Հայաստանի շահից, մի շարք պատճառներով: Ընդհանուր առմամբ, ռեգիոնում ՆԱՏՕ-ի ոչ Թուրքիայի միջոցով ներկայացվածությունը կնպաստի անվտանգության գործոնների բալանսավորմանը: Միաժամանակ, Վրաստանում ՆԱՏՕ ամրացումը զգալիորեն կփոխի ռեգիոնում Ռուսաստանի գործողությունների մոտիվացիոն հիմքը: Այն էական փոփոխության է ենթարկվել ապրիլյան պատերազմից հետո: Վրաստանում ՆԱՏՕ ներկայացվածության ընդլայնումը կշարունակի այդ գործը: Իսկ ապրիլյան պատերազմից հետո Ռուսաստանի փոխված մարտավարությունը կարիք ունի տարածվել նաեւ ռազմավարության վրա: Վրաստանում ՆԱՏՕ առկայությունը կլինի դրան նպաստող գործոն:
Միաժամանակ, դա Ռուսաստանի համար փաստարկ կլինի Թուրքիայի եւ Ադրբեջանի հետ հարաբերություններում, որոնք շարունակում են Մոսկվային հիշեցնել մինչեւ ապրիլ հայկական հարցում եղած պայմանավորվածությունները եւ ամեն կերպ հասնել նրան, որ Մոսկվան վերադառնա դրանց: Ապրիլյան քառօրյայում Ռուսաստանը տեսավ, որ այդ պայմանավորվածությունները ամենեւին միայն Հայաստանի ու Արցախի համար չեն վտանգավոր, այլ նաեւ հենց իր: Մյուս կողմից իհարկե Մոսկվան մի շարք պատճառներով չի կարող «գրողի ծոցն» ուղարկել Թուրքիային ու Բաքվին: Եվ այստեղ արդեն նրան պետք են Անկարայի ու Բաքվի հայցերի մերժման «հավելյալ փաստարկներ»:
Այս դեպքում արդեն ապրիլյան քառօրյայից հետո Մոսկվան ստացել է Հայաստանի թավշյա հեղափոխությունը, որպես Բաքվին ու Անկարային մերժելու փաստարկ, ու կարող է ստանալ նաեւ Բրյուսելում ՆԱՏՕ Վեհաժողովում Վրաստանի հարցում որոշակի առաջընթացի տեսքով փաստարկը, թեեւ առերեւույթ Մոսկվան իհարկե դժգոհություն կհայտնի որեւէ առաջընթացի մասով:
Ռուսաստանը Կովկասում ունի ՆԱՏՕ-ի կարիքը, որովհետեւ միայն այդ կերպ նա կարող է պահել իր կայունությունը եւ ըստ այդմ իր ներկայությունը Հարավային Կովկասում, ու թույլ չտալ, որ դրանից հետո Թուրքիան, Ադրբեջանն ու Իսրայելը անցնեն Հյուսիսային Կովկասին:
1
2
3
4
5
1
2
3
4
5
2
3
4
5
