Կառավարության տնտեսական ծրագրերը կարճաժամկետ են և անհեռանկարային. կոնկրետ ծրագիր ես չեմ տեսնում. տնտեսագետ
ՏնտեսությունՀետպատերազմյան շրջանում երկրում ստեղծված տնտեսական ճգնաժամի, կառավարության քայլերի և դրանց արդյունավետության մասին Tert.am-ը զրուցել է տնտեսագետ Հովհաննես Ավետիսյանի հետ:
– Պարոն Ավետիսյան, ստեղծված իրավիճակում, ըստ Ձեզ, ի՞նչը պետք է խթան հանդիսանա տնտեսական շարժի և աճի համար: Որտեղի՞ց պետք է գոյանան թոշակները և պետական համակարգի վճարումները:
– Պետության եկամուտների միակ և հիմնական աղբյուրը, որը գեներացվում է պետության նպատակադրումների շրջանում, հարկերն են: Հետևաբար, որպեսզի պետությունը կարողանա շատ հարկեր և տուրքեր ունենալ, պետք է կարողանա ստեղծել տնտեսության աճի համար նպաստավոր միջավայր, և կարողանա արդյունավետ հարկաբյուջետային քաղաքականություն վարել: Այդ համատեքստում Կառավարության կողմից որևէ ծրագիր, որպես այդպիսին, ես չեմ տեսնում:
– Կառավարությունը 750 մլն դոլարի եվրոբոնդեր է թողարկել: Թեև նշվում է, որ այն դրական ազդակ է ունենալու, սակայն շատ տնտեսագետներ հայտարարում են, որ պետական պարտքը դրանից աճելու է: Ինչո՞վ կփրկի եվրոբոնդերի թողարկումը ըստ Ձեզ:
– Հրապարակվել է 2021 թվականի հետ կապված պարտքային գործողությունների մի ծրագիր, որտեղ նշված էր, որ 500 մլն դոլարի եվրոբոնդեր են թողարկելու, սակայն թողարկել են 750 մլն-ի: Այն, որպես այդպիսին, բյուջետային աջակցության տեսակի վարկ է: Այսինքն՝ այն գնում է բյուջե, որից հետո այն օգտագործում են տարբեր կարիքների համար: Կառավարությունը փորձում է եվրոբոնդերով բյուջեի դեֆիցիտը ծածկել, որը պարտքային գործիք է: Թեև պետք է նշել, որ եթե խոսում ենք պարտք վերցնելու մասին, ապա դրանում արդեն դրական ոչինչ չկա: Քանի որ տվյալ պարագայում այն բյուջետային վարկ է, մենք չգիտենք՝ ավելի շատ ընթացիկի, թե կապիտալ ներդրումների վրա է ծախսվելու: Սա Կառավարությունը պետք է պարզաբանի, որպեսզի հասկանանք, թե որքանով այն բացասական ազդեցություն կունենա, ինչը սակայն չեն անում:
– Ֆինանսական շուկայի պատասխանատուները, ըստ Ձեզ, կարողանո՞ւմ են պատշաճ աշխատանք կատարել իրավիճակը փրկելու համար:
– Եթե խոսում ենք Կենտրոնական բանկի մասին, ապա պետք է նշել, որ Կենտրոնական բանկը եվրոբոնդերի թողարկման քաղաքականությանը մեծ հաշվով չի խառնվում: Այս պարագայում հիմնականը հարկաբյուջետային քաղաքականությունն է, որը Կառավարության տիրույթում է, ինչը, սակայն, ցույց է տալիս, որ երկարաժամկետ առումով լավ մտածված չէ:
- Պարոն Ավետիսյան, ըստ Ձեզ, իշխանությունները կգնա՞ն Ամուլսարի շահագործման ուղիով:
– Իշխանությունները չեն թաքցրել, որ ցանկանում են շահագործել Ամուլսարը, սկզբից նշեցին, որ անկախ փորձագիտական կարծիքի վրա կձևավորվի իրենց որոշումը: Չնայած «Էլարդ»-ի հաշվետվության մեջ ներառված ռիսկերին, որոնք դժվար կառավարելի են կամ անկառավարելի, այնուամենայնիվ իշխանությունները չփոխեցին իրենց որոշումը: Առհասարակ պետք է նշել, որ Կառավարության ծրագրերը կարճաժամկետ են և հեռանկարային չեն: Արդյունքում հաշվի չեն առնում, որ դրանք տնտեսական անդառնալի հետևանքներ կարող են ունենալ: Այս պարագայում Ամուլսարի շահագործումը նույնիսկ, եթե կարճաժամկետ հատվածում բյուջեի համար հարկային մուտքեր պահովի, երկարաժամկետ հատվածում տնտեսությանը մեծ վնասներ է հասցնելու: