Սերժ Սարգսյանը պատասխանեց Լեւոն Տեր-Պետրոսյանին
ԱմենաընթերցվածՀակոբ Բադալյան, «Լրագիր»
Հայաստանի արտաքին գործերի նախարարի տեղակալ Շավարշ Քոչարյանը, պատասխանելով Արցախի խնդրի կարգավորման փուլային տարբերակի վերաբերյալ Արմենպրեսի հարցին, արել է աննախադեպ թվացող հայտարարություն:
Նախ, հետաքրքիր է Շավարշ Քոչարյանին հարցադրման շեշտադրումն ինքնին: Արմենպրեսը Շավարշ Քոչարյանին հարց է տալիս փուլային տարբերակը վերադարձնելու Ադրբեջանի մտադրության վերաբերյալ: Մինչդեռ աներկբա է, որ փուլային տարբերակի հանդեպ ուշադրությունը այս օրերին աշխուժացրեց ՀԱԿ ղեկավար Լեւոն Տեր-Պետրոսյանը, կրկնելով, որ կարգավորման միակ տարբերակը փուլայինն է:
Հատկանշական է, որ Շավարշ Քոչարյանին ուղղված հարցում հղումը ոչ թե Տեր-Պետրոսյանին է, այլ Ադրբեջանի ցանկությանը: Ինչ է այդ նուրբ ակնարկի տակ`այն, որ Տեր-Պետրոսյանը Ադրբեջանի մոտեցո՞ւմն է կրկնում կամ գեներացնում Հայաստանում, թե՞ ամեն ինչ շատ ավելի նուրբ է, եւ իշխանությունը փաստացի ընդունում է Տեր-Պետրոսյանի «փոխանցումը» եւ անում դրանից ենթադրաբար բխող իր քայլը, ինչի ակնկալիքով էլ գուցե Տեր-Պետրոսյանը «կրակը վերցրել» է իր վրա:
Բոլոր դեպքերում, Շավարշ Քոչարյանը հայտարարում է, որ եթե Ադրբեջանը շարունակի փուլային տարբերակի պնդումը, ապա այդ դեպքում մնում է փուլային կարգավորման մեկ տարբերակ: «Այն է՝ Ադրբեջանը ճանաչում է Լեռնային Ղարաբաղի Հանրապետությունը, վերադարձնում դեռևս իր օկուպացիայի տակ գտնվող Լեռնային Ղարաբաղի Հանրապետության տարածքները և դիմում Լեռնային Ղարաբաղի Հանրապետությանը Ադրբեջանի և Լեռնային Ղարաբաղի միջև միջպետական սահմանի սահմանազատման շուրջ բանակցություններ սկսելու նախաձեռնությամբ», հայտարարում է Շավարշ Քոչարյանը:
Դա գործնականում նախադեպը չունեցող հայտարարություն է, համենայն դեպս այդօրինակ շեշտադրումներով եւ քայլերի հաջորդականությամբ: Առաջին հարցը, որ առաջանում է, այն է, թե արդյոք դա Շավարշ Քոչարյանի անձնական տեսակետն է, մեկնաբանությունն ու գնահատականը, թե՞ դա պաշտոնական Երեւանի դիրքորոշումն է, որը բարձրաձայնում է Քոչարյանը: Մյուս կողմից, մեկնաբանությունը տրվել է պաշտոնական լրատվական գործակալությանը, ուրեմն խոսքը վերաբերում է պաշտոնական Երեւանին:
Ընդհանրապես, Շավարշ Քոչարյանը Հայաստանի արտաքին գործերի նախարարության պայմանական «բազեական» թեւի կարգավիճակ է կարծես թե կրում, ում միջոցով արվում են անհրաժեշտ կոշտ հայտարարություններն ու ակնարկները:
Այժմ, Քոչարյանի միջոցով պաշտոնական Երեւանը փաստորեն արձագանքում է Լեւոն Տեր-Պետրոսյանի ելույթին, որն ինչ որ իմաստով նաեւ առաջարկ էր` թե աշխարհքաղաքական կենտրոններին, թե Սերժ Սարգսյանին՝ Հայաստանի ներքաղաքական կյանքում «փոխզիջումային խաղաղասիրության» կենտրոն հանդիսանալու առաջարկ, դրա դիմաց ակնկալելով թերեւս նախընտրական շրջանում ՀԱԿ արժեթղթերի աճ իշխանության եւ այդ կենտրոնների համար, քանի որ հանրային արժեթղթերի իմաստով ՀԱԿ-ը կարծես թե ունեցել է անշրջելի անկում:
Այդ իմաստով, Տեր-Պետրոսյանը փաստացի առաջարկում է հարմար, վառ «փոխզիջումային» ֆոն, որի վրա իշխանությունը կարող է երեւալ Արցախի խնդրում առավել համարժեք դրսեւորմամբ, որտեղ խնդիրների լուծման ելակետը ոչ թե Արցախի մասից հնարավորինս արագ ազատվելն է, այլ հակառակը` Արցախի բոլոր մասերը հնարավորինս արագ անվտանգ եւ արդիական դարձնելը:
Փաստացի, Շավարշ Քոչարյանի հայտարարությունն այդ ֆոնից օգտվելու որոշակի քայլ է, եւ այդ առումով հարց է առաջանում, թե արդյոք իշխանությունն ընդունել կամ առնվազն դիտարկում է Տեր-Պետրոսյանի առաջարկը: Թե՞ փորձում է նաեւ Շավարշ Քոչարյանի հայտարարությամբ շոշափել աշխարհքաղաքական կենտրոնների տրամադրությունն ու վերաբերմունքը Տեր-Պետրոսյանի հայտ-առաջարկին, ըստ այդմ սեփական վերաբերմունքը ձեւավորելու համար:
Մյուս կողմից, այդ ֆոնին հատկանշական է նաեւ այն, որ Տեր-Պետրոսյանի ելույթից հետո իր քաղաքական ծրագրերն է որոշակիացրել պաշտպանության նախկին նախարար Սեյրան Օհանյանը, հավակնելով դառնալ 2017 թվականի նախընտրական գործընթացի ակտիվ մասնակից եւ իշխանության այլընտրանք: Անկասկած է, որ Արցախի խնդրի մասով Սեյրան Օհանյանը պետք է որ հանդես գա Լեւոն Տեր-Պետրոսյանի արտահայտած մոտեցմանը տրամագծորեն հակառակ մոտեցումով, այլապես անհասկանալի կլինի պաշտպանության նախկին նախարարի քաղաքականությամբ զբաղվելու իմաստն ընդհանրապես:
Այդ դիրքորոշումը Սերժ Սարգսյանի համար անհրաժեշտության դեպքում կամա թե ակամա կհակակշռի Տեր-Պետրոսյանի ներկայացրած հայտը: