Հայերեն


Եվրոպական երկրների հանրության ռադիկալացման պատճառները. «Փաստ»

Քաղաքականություն

«Փաստ» օրաթերթը գրում է.

Վերջին տարիներին Եվրոպայում հանրային տրմադրությունների ռադիկալացման և դժգոհությունների խորացման միտումներ են նկատվում։ Եվ այդ դժգոհություններն իրենց մեջ շատ խորքային պատճառներ են կրում։

Առաջին պատճառը տնտեսական է։ Տևական ժամանակ, հատկապես ռուս-ուկրաինական պատերազմի արդյունքում, եվրոպական երկրների տնտեսությունները դժվարությունների առաջ են կանգնել՝ լճացման փուլում հայտնվելով։ Տնտեսական ստագնացիան պայմանավորված է էներգակիրների գների աճով, գյուղատնտեսական ոլորտի ճգնաժամով, աշխատավարձերի ցածր մակարդակով և կենսաթոշակային, այսպես ասած, բարեփոխումներով։ Այս երևույթներն ունեն թե՛ կարճաժամկետ, թե՛ երկարաժամկետ ազդեցություններ, որոնք կարող են ձևափոխել Եվրոպայի տնտեսական և քաղաքական դաշտը։ Պատահական չէ, որ այս ֆոնին ծայրահեղ աջ և ազգայնական քաղաքական ուժերի նկատմամբ վստահությունը շարունակաբար աճում է։

Եվրոպայում գնաճն ու ինֆլ յացիան արդեն մի քանի տարի է, ինչ սոցիալական լարվածության պատճառ են դարձել։ Չնայած Կենտրոնական բանկերի միջամտությանը, աշխատավարձերի աճը չի համընկնում ապրանքների և ծառայությունների թանկացման տեմպերի հետ։ Մեծ Բրիտանիայում բժիշկները, ուսուցիչները, երկաթուղային աշխատողները և այլ մասնագիտությունների ներկայացուցիչներ պարբերաբար գործադուլներ են կազմակերպում՝ պահանջելով աշխատավարձերի բարձրացում։ Վերջերս էլ Գերմանիայում, Բելգիայում և այլ վայրերում ավիացիոն ոլորտի աշխատողներն են գործադուլներ սկսել՝ ձգտելով հասնել աշխատանքային պայմանների բարելավման և աշխատավարձերի բարձրացման։

Եվ երբ Եվրոպական կենտրոնական բանկը բարձրացնում է վերաֆինանսավորման տոկոսադրույքները՝ փորձելով զսպել գնաճը, ապա այդ քաղաքականությունն ավելի է բարդացնում քաղաքացիների ֆինանսական վիճակը, առավել ևս՝ հիպոթեքային վարկ ունեցողների համար։ Իսպանիայում, Պորտուգալիայում և Իտալիայում մարդիկ բողոքում են վարկային բեռի աճից։ Իսկ Լեհաստանում բարձր տոկոսադրույքները դժվարացրել են բնակարանային վարկերի մարումը։

Մյուս կողմից՝ ռուս-ուկրաինական պատերազմի հետևանքով Եվրոպան ստիպված է եղել կրճատել համեմատաբար էժան ռուսական գազի ներմուծումը՝ անցնելով այլընտրանքային աղբյուրների։ Սակայն նոր մատակարարների (ԱՄՆ, Նորվեգիա, Կատար) հետ պայմանագրերը գազի գնի կտրուկ աճ են առաջացրել։ Այդ իսկ պատճառով Գերմանիայում, Չեխիայում և այլ երկրներում հազարավոր մարդիկ դուրս են գալիս փողոց՝ պահանջելով ավելի մատչելի էներգակիրներ։ Վառելիքի և պարարտանյութերի բարձր գների և սուբսիդավորման կրճատման հետևանքով ֆերմերների բողոքի ակցիաներ տեղի ունեցան Ֆրանսիայում, Գերմանիայում, Բելգիայում, Նիդեռլանդներում, Իտալիայում, Իսպանիայում։ Միևնույն ժամանակ, քանի որ Եվրոպայում սոցիալական անհավասարության խնդիրն ավելի է խորանում, Բելգիայում, Գերմանիայում և Իսպանիայում հազարավոր մարդիկ դուրս են գալիս փողոց՝ պահանջելով ավելի մեծ պետական աջակցություն սոցիալական ոլորտում։

Ըստ էության, եթե կառավարությունները չգտնեն երկարաժամկետ լուծումներ, ապա գործադուլներն ու բողոքի ակցիաները կշարունակվեն։ Այս խնդիրն ավելի է բարդանում այն պայմաններում, որ եվրոպական երկրների համայնքը բախվում է ժողովրդագրական ճգնաժամի երևույթի հետ։ Եվ քանի որ երիտասարդ աշխատողների թվի պակաս է զգացվում, որոնց վճարված հարկերից էլ պետք է գոյանան մեծ թվով տարեց մարդկանց կենսաթոշակները, ապա իրավիճակը բալանսավորելու համար բարձրացվում է կենսաթոշակային տարիքը։ Պատահական չէ, որ Ֆրանսիայում բողոքի զանգվածային ակցիաներ տեղի ունեցան կենսաթոշակային տարիքի բարձրացման դեմ։ Հարյուր հազարավոր մարդիկ դուրս եկան փողոցներ՝ մասնակցելով ցույցերին։ Ըստ տարբեր աղբյուրների, միայն Փարիզում բողոքների որոշ օրերին մասնակիցների թիվը ուղղակի գերազանցեց 1 միլիոնը։

Ընդհանուր առմամբ, միգրացիայի դեմ ուղղված բողոքի ցույցերն ու ակցիաները Եվրոպայում դարձել են սոցիալական և քաղաքական դիսկուրսի կարևոր բաղադրիչ։ Միգրացիայի աճը հանգեցնում է բնակչության կազմի փոփոխության, անվտանգության խնդիրների և հասարակական դժգոհության ապաստանի քաղաքականության հանդեպ։ Միգրացիայի դեմ պարբերաբար բողոքի խոշոր դրսևորումներ են տեղի ունենում Գերմանիայում, Իտալիայում, Շվեդիայում, Ֆրանսիայում։ Բավական է, որ միգրանտների մասնակցությամբ որևէ միջադեպ տեղի ունենա, հակամիգրացիոն տրամադրությունները միանգամից կտրուկ սկսում են աճել։ Գերմանիայում և Շվեդիայում հակամիգրացիոն շարժումների ակտիվացման ֆոնին նույնիսկ որոշ դեպքերում բախումներ են գրանցվել։

Եվ ընդհանրապես, եվրոպական երկրներում հանրային ու քաղաքական բևեռացվածությունն այնպիսի բարձր մակարդակի վրա է, որ նույնիսկ փոքր միջադեպը կարող է շատ խոշոր բողոքի գործողությունների պատճառ դառնալ։ Օրինակ, երբ Սերբիայի Նովի Սադ քաղաքի երկաթուղային կայարանում ծածկի փլուզման հետևանքով 15 մարդ մահացավ, անցած տարվա նոյեմբերից մեկնարկեցին ուսանողների և ընդդիմության բողոքի ակցիաները։ Իսկ այս օրերին Բելգրադում անցկացվող ցույցերը հասել են իրենց պիկին, երբ մասնակիցների թիվն անցել է 100 հազարը։

Այս ամենի հետ մի շարք հարցեր են առաջանում նաև ներհայաստանյան իրականության հետ կապված: Ի մասնավորի, ստացվում է, որ համեմատաբար մի փոքր առիթը Եվրոպայում կարող է պատճառ դառնալ, որ հարյուր հազարավոր մարդիկ դուրս գան փողոց ու պահանջներ ներկայացնեն, սակայն Հայաստանում, երբ իշխանություններն ուղղակի մեր պետականությունը գլորում են անդունդը՝ անընդհատ զիջումներ կատարելով հակառակորդին, շատերը դեռ թմրության մեջ են...

ԱՐՍԵՆ ՍԱՀԱԿՅԱՆ

Մանրամասները՝ «Փաստ» օրաթերթի այսօրվա համարում

Արհեստական բանականության կիրառումը բացասաբար է անդրադառնում բժիշկների հմտությունների վրա. հետազոտությունՌԴ-ն և Բելառուսը զորավարժությունների ժամանակ կիրականացնեն միջուկային զենքի և նորագույն «Օրեշնիկ»-ի կիրառման պլանավորումըԱրմավիրում բնակարանային գողություններ արած երիտասարդը ձերբակալվել է (տեսանյութ) Դավիթ Բեկ փողոցում բախվել են «Mitsubishi»-ն և «BYD»-ը. կա 2 տուժած ԱՄՆ-ում փորձում են «ավելի խելացի» սերունդ ստեղծել՝ օգտագործելով առաջադեմ գենետիկական թեստավորում և սաղմերի ընտրության տեխնիկա. WSJԿարեն Խաչանովը Ցինցինատիի մրցաշարի 1/8 եզրափակչում է Apple-ն այս տարի կթողարկի նոր բյուջետային MacBook. DigiTimes Հայտնաբերվել և ապօրինի շրջանառությունից դուրս են բերվել ավելի քան 1․5 կգ տարբեր տեսակի թմրամիջոցներ (տեսանյութ)Թրամփն ու Պուտինը կհանդիպեն Էլմենդորֆ-Ռիչարդսոն ռազմաբազայում. CNN «Անհամբեր եմ, թե երբ եմ նոր տեսահոլովակը կիսելու ձեզ հետ»․ Աստղիկ Սաֆարյանը ցույց է տվել նկարահանումների ընթացքըԱՄՆ-ի պետական պարտքը հասել է ռեկորդային 37 տրիլիոն դոլարի Բերքլի, Սթենֆորդ, Visa ինովացիոն կենտրոն և շատ ավելին․ բացառիկ հնարավորություն Հայաստանի 10 ուսանողի համարԱշխարհը կոչ է անում Թրամփին Նոբելյան մրցանակ տալ․ Սպիտակ տուն «Համահայկական ճակատ» շարժման առաջնորդ Արշակ Կարապետյանը 2025 թվականի օգոստոսի 13-ին ժամը 20:00-ին ելույթ կունենա «Զվեզդա» ռադիոկայանի «Ազգային անվտանգության ռազմավարություն» հաղորդաշարումԱրտաշատում հայտնաբերվել է Հայաստանում կառուցված ամենահին եկեղեցին Առանձնակի ցավալի ու մտահոգիչ է հետևել, որ հանրային հստակ պահանջ չի ձևավորվում Բաքվում պահվող հայերի վերադարձի շուրջ. ադրբեջանագետ Ադրբեջանի հետ կնքված ցանկացած փաստաթուղթ միակողմանիորեն ծառայեցվում է ՀՀ-ի դեմ. Ավետիք Չալաբյան ՀՀ ազգային վիճակագրական ծառայությունը հրապարակել է մտահոգիչ տվյալներ' ինքնասպանությունների թվի աճի վերաբերյալ «Անհամբեր եմ, թե երբ եմ նոր տեսահոլովակը կիսելու ձեզ հետ»․ Աստղիկ Սաֆարյանը ցույց է տվել նկարահանումների ընթացքը Սամվել Կարապետյանը՝ սպասվող դատական նիստի և «Մեր ձևով» շարժման մասին Սա միջանցք է, որքան էլ վարչախումբը խաբի մեզ. Մենուա Սողոմոնյան Մոսկվան Իրանի հայտարարություններում տեսնում է տարբեր նրբերանգներ և շեշտադրումներ. ՌԴ ԱԳՆ-ն՝ Վաշինգտոնում հայ-ադրբեջանական պայմանավորվածությունների մասին Զելենսկին ժամանել է Բեռլին «Ամեն ներկայացումից առաջ դող ունեմ, ես գիտեմ, թե պիտի փչացնեմ ներկայացումը»․ Ջուլիետա Ստեփանյան Մեզ ազգային իշխանություն է պետք, որը պետությունը կտանի խաղաղության. Արմեն Մանվելյան Իրանում 4 ամսում արևային էներգիայի արտադրությունը աճել է 71 տոկոսով Լավրովը կմասնակցի Ալյասկայում կայանալիք Ռուսաստան-ԱՄՆ գագաթնաժողովին Նոր զարգացումներ ՀԷՑ-ի սեփականազրկման գործով Ադրբեջանը որևէ կերպ մտադիր չէ հետ կանգնելու իր նախապայմաններից Հնդկաստանի քայլը՝ օրինակ նաև Հայաստանի համար Անվտանգության փոխարեն՝ նոր սպառնալիքներ Հայաստանի համար Մեր տան գույքահարկը 30 անգամ բարձրացել է. քաղաքացի Դեպի դպրոց 2025․ HONOR 400 Lite 5G սմարթֆոնն ավելի հասանելի է Ucom-ի հատուկ առաջարկի շնորհիվ Fast Shift-ը թողարկել է իր «Հավատարմության ծրագիրը»՝ գրավիչ առաջարկներով Փաշինյա՛ն, հերիք է ժողովրդին խաբես. գնա՛ հանրաքվեի և տես՝ ժողովուրդը քեզ աջակցո՞ւմ է. Չալաբյան Ստեփանծմինդա-Լարս ավտոճանապարհը բաց է Զանգեզուրի միջանցք․ խոստումների և իրականության միջև. «Փաստ» 47 կազմակերպությունից 26-ը ՌԴ ծաղիկ արտահանելու արտոնագիր չի ստացել Ռուսաստանցի օլիգարխի 106 մետրանոց զբոսանավն ԱՄՆ-ում կհանվի աճուրդի Նոր Նորքի ոստիկաններն ատրճանակ են հայտնաբերել (տեսանյութ) ԵՄ առաջնորդները պնդում են՝ Ուկրաինան պետք է ինքը որոշի իր ապագան Իրանում երկրաշարժ է տեղի ունեցել Երևանում հացի արտադրամասի արտադրական գործունեություն է կասեցվել Կոտայքում հայտնաբերվել է առանձնապես խոշոր չափերի մարիխուանա (տեսանյութ) Արարատում բախվել են «Mazda 6»-ը ու «Nissan»-ը. կա տուժած Մասկը որոշել է դատի տալ Apple-ին «Grand Chess Tour: Saint Louis Rapid & Blitz 2025» մրցաշարի միանձնյա առաջատարն է Լևոն ԱրոնյանըTelegram-ը սկսել է արգելափակել անձնական տեղեկություններ հրապարակելու և շանտաժի համար օգտագործվող ալիքներըԿրիշտիանու Ռոնալդուն ամուսնության առաջարկ է արել Ջորջինա Ռոդրիգեսին՝ մինչև 5 միլիոն դոլար արժողությամբ մատանիովՈւնեցա ևս մեկ կարևոր հանդիպում. Մհեր Ավետիսյան
Ամենադիտված