Հայերեն


Ի՞նչ է կատարվում մեր շուրջը, և ինչո՞վ են զբաղված Հայաստանի իշխանությունները. «Փաստ»

Քաղաքականություն

«Փաստ» օրաթերթը գրում է.

Գլոբալ ու տարածաշրջանային շահերի բախումները միահյուսվում են պոտենցիալ ռազմաքաղաքական ճգնաժամերի հետ, որոնք ծավալվելու և ընդլայնվելու միտումներ են ցուցաբերում։ Իսկ վերջին զարգացումները՝ ինչպես ռեգիոնալ, այնպես էլ միջազգային հարթակում, վկայում են այն մասին, որ մեր տարածաշրջանում ձևավորվում է նոր ռազմաքաղաքական լանդշաֆտ:

Նախիջևանում վերջին շրջանում անցկացվող թուրք-ադրբեջանական համատեղ զորավարժությունները, որոնցում ընդգրկված են տանկային, մեխանիզացված և դիվերսիոն ստորաբաժանումները, լոկ ընթացիկ մարզումներ չեն, այլ լուրջ ազդակ են ամբողջ տարածաշրջանին։ Դրանք բացահայտ կերպով ուղղված են Հայաստանի դեմ ռազմական գործողությունների հնարավոր սցենարների մշակմանը՝ ինչպես լանդշաֆտային ճանաչման, այնպես էլ ճշգրտված ռեակցիայի ունակությունների բարձրացման տեսանկյունից։ Զորավարժությունների խորքային վերլուծությունը ցույց է տալիս, որ դրանք նախապատրաստական փուլ են՝ արագ և արդյունավետ հարձակումների խաղարկման համար։ Այս իրողությունը վկայում է նաև Անկարայի և Բաքվի ռազմական ինտեգրման բարձր մակարդակի մասին, ինչը մտահոգիչ է ոչ միայն Հայաստանի, այլև ողջ Կովկասի անվտանգության համատեքստում։ Թուրքիայի ուղիղ ներկայությունն այս գործընթացում՝ որպես ՆԱՏՕ-ի առանցքային անդամ, արդեն իսկ վտանգավոր է։

Իսկ եթե նկատի ենք ունենում նաև Լաչինում վերջերս բացված օդանավակայանը, որը կառուցվել է ոչ թե զբոսաշրջիկների, այլ ռազմական ու հետախուզական նպատակների համար, ապա պատկերն ավելի հստակ է դառնում։ Այն Արցախի տարածքում կառուցված արդեն 3-րդ օդանավակայանն է Ֆիզուլիից և Զանգելանից հետո։ Լաչինի օդանավակայանը կարող է ծառայել որպես կարևոր օդային հենակետ ռազմական գործողությունների ժամանակ, հատկապես եթե հաշվի ենք առնում դրա առանցքային դիրքը՝ Հայաստանի սահմանների հարևանությամբ։

Միևնույն ժամանակ, Մերձավոր Արևելքի զարգացումները, մասնավորապես Իրանի շուրջ ձևավորվող նոր լարվածությունը, անմիջականորեն անդրադառնում են նաև Հայաստանի վրա։ Վաշինգտոնի և Թեհրանի միջև հարաբերություններում առկա լարվածությունը, Իսրայելի կողմից Իրանի միջուկային և ռազմական օբյեկտների դեմ իրականացված գործողությունները խոսում են նոր ճգնաժամի հնարավորության մասին։ Իսրայելը, չնայած աշխարհագրական հեռավորությանը, իր հետախուզական և ռազմական ազդեցությունն ունի Հարավային Կովկասում՝ հատկապես Ադրբեջանի միջոցով։ Բաքուն վերջին տասնամյակում դարձել է իսրայելական զենքի գլխավոր ներմուծողներից մեկը, և այնտեղ գործող իսրայելական հատուկ ծառայությունները ակտիվ դերակատարություն են ստանձնել իրանական ազդեցության դեմ պայքարում։

Իրանի դեմ պայքարի հարցում Թուրքիայի, Ադրբեջանի ու Իսրայելի շահերը փաստացի համընկնում են։ Բայց առկա իրավիճակն ամենից շատ ձեռնտու է Թուրքիային։ Եվ եթե Իրանի դիրքերն ավելի թուլանան, Թուրքիան կարող է շատ ավելի համարձակ գործողությունների դիմել՝ իր պանթուրքական ծրագրերը առաջ մղելու համար։ Էրդողանի վերջին կոչը՝ ուղղված Իրանին, որ վերջինս համաձայնի, այսպես կոչված, «Զանգեզուրի միջանցքի» բացմանը, ոչ միայն քաղաքական ճնշում է, այլ նախանշում է առաջիկա քայլերի տրամաբանությունը։ Միջանցքի հարցը միայն ենթակառուցվածքային խնդիր չէ։ Այն ռազմավարական վերաձևում է տարածաշրջանում, որն անխուսափելիորեն կնշանակի Հայաստանի շուրջ շրջափակման օղակի էլ ավելի սեղմում։ Փաստացի մեր երկիրը կկորցնի իր հարավային սահմանը։ Իհարկե, հնարավոր է նաև, որ այդ միջանցքի նախագիծը հետագայում օգտագործվի հենց Իրանի դեմ նոր հարվածների համար։ Թուրքիան, օգտվելով Իրանի ներքին ճնշումներից և արտաքին մեկուսացման հնարավորությունից, ի վերջո կարող է պայմաններ ստեղծել Իրանի մասնատման ու սեփական աշխարհաքաղաքական ազդեցության ընդլայնման համար։

Այս ամենի ֆոնի ներքո հատկապես ուշագրավ են ինչպես ԱՄՆ պետքարտուղարի, այնպես էլ Ռուսաստանի պաշտպանության նախարարի վերջին հայտարարությունները, որոնք հստակ մատնանշում են Հայաստանի շուրջ անվտանգային լուրջ ռիսկերը։ Սակայն անգամ այսպիսի հստակ ազդակների պայմաններում Երևանը շարունակում է պահել միակողմանի «խաղաղության դարաշրջան» հռչակելու քաղաքական գիծը՝ առանց հաշվի առնելու, որ ինչքան Հայաստանում մեծանում է խաղաղություն մուրալու մոտեցումը, թուրք-ադրբեջանական տանդեմն այնքան ագրեսիվ է դառնում։ Իրավիճակը լուրջ է, քան երբևէ. Հայաստանը այսօր կանգնած է ոչ թե միայն սահմանային անվտանգության հարցի, այլ գոյաբանական սպառնալիքի առաջ։ Իսկ տարածաշրջանը վերաձևավորվում է՝ առանց հայկական սուբյեկտայնության։ Հայաստանի՝ պասիվ դիտորդի դերում մնալու պարագայում նրա տեղը նոր ձևավորվող քարտեզում կսահմանվի այլ ուժերի կողմից՝ առանց հայկական կողմի մասնակցության։ Եթե Հայաստանը չվերակառուցի իր անվտանգության կոնցեպտը, չդիմի ռազմաքաղաքական ինքնավարության ամրապնդմանը ու չվերագնահատի իր արտաքին քաղաքական մանևրների ռազմավարությունը, հնարավոր է, որ մոտ ապագայում ընդհանրապես չունենա հնարավորություն ընտրություն կատարելու։

Եվ այդ պայմաններում՝ շարունակել ներքին գզվռտոցն ու շեղող օրակարգերը՝ նշանակում է գիտակցված կերպով հանձնվել՝ չմտնելով մի խաղի մեջ, որտեղ խաղադրույքը պետական գոյությունն է։ Ու որքան էլ տարօրինակ թվա, այս ամբողջ վտանգավոր շղթայի պայմաններում Հայաստանի իշխանությունները ցուցաբերում են անլրջություն կամ ուղղակի անտարբերություն՝ գործողություններ չձեռնարկելով սպառնալիքներին արձագանքելու և հանրությանը նախապատրաստելու նպատակով։ Ու փոխանակ երկրի վարչապետի պաշտոնը զբաղեցնող անձը ծանրանա Հայաստանի համար առանցքային նշանակություն ունեցող խնդիրների ուղղությամբ, ամեն օր նոն ստոպ ռեժիմով Եկեղեցու վրա է հարձակվում։ Ուղղակի ցավալի է պատկերացնել, որ երկրի ղեկավարն ամեն օր գնում է աշխատանքի ու միակ գործողությունը, որ կատարում է, սոցցանցերում վիրավորական գրառումներ կատարելն է, այնինչ Հայաստանի հակառակորդներն օրուգիշեր պատրաստվում են...

ԱՐԹՈՒՐ ԿԱՐԱՊԵՏՅԱՆ

Մանրամասները՝ «Փաստ» օրաթերթի այսօրվա համարում

Գտնվել են 11 միլիարդ ռուբլու գանձերով լցված փայտամածի մնացորդները Թրամփը խոսել է ՀԱՄԱՍ-ի նպատակների մասին Գոտկատեղի լայն շրջանագիծ ունեցող տարեց կանայք գտնվում են մահվան բարձր ռիսկի տակՇուրջ 600 կամավորների պարգևատրեցի և հայտնեցի խորին շնորհակալություն․ Մհեր Ավետիսյան«Կուկարտ-XVII» տիկնիկային և սինթետիկ թատրոնների միջազգային փառատոնում Խամաճիկների թատրոնն արժանացել է ոսկե մեդալիԱլեգրին՝ «Միլանի» գլխավոր նպատակի մասին Մակրոնը պետական այցով ժամանել է Մեծ Բրիտանիա Փաշինյանն ընդունել է Սևծովյան առևտրի և զարգացման բանկի կառավարիչների խորհրդի տարեկան հանդիպման մասնակիցներինԱմերիաբանկը` Tech Week Vanadzor-ի ֆինթեք գործընկեր «Արմավիր» քրեակատարողական հիմնարկի ծառայողները դատապարտյալի համար բերված սառնարանի թաքստոցից հայտնաբերել են մեծ քանակությամբ արգելված իրեր (տեսանյութ)Սոնա Ռուբենյանի և դստեր ֆոտոշարքը Ռուսաստանը բանակցությունների նոր փուլի ժամկետների է սպասում Ուկրաինայից. Պեսկով Գերմանիայի ԱԳՆ-ն բողոքի նոտա է հղել Չինաստանի դեսպանին` գերմանական ինքնաթիռի վրա լազերային hարձակման առնչությամբԱռաջարկներ, հաշվարկներ և տեղեկատվություն 2025 թվականի հարկային եկամուտների վերաբերյալ․ Հրայր ԿամենդատյանԹբիլիսիի քաղաքապետի պաշտոնում ընդդիմությունն առաջարկել է առաջադրել Վրաստանի նախկին նախագահ Սալոմե Զուրաբիշվիլիի թեկնածությունը«Իգնայթ» ՍՊԸ-ն միանում է «Ծնվել եմ Արցախում» կրթական ծրագրինՀԷՑ-ի զավթումը պետության զավթման ճանապարհին հերթական քայլերից է. Արմեն ՄանվելյանՌուսաստանը բանակցությունների նոր փուլի ժամկետների է սպասում Ուկրաինայից. Պեսկով Խիստ մտահոգիչ է վստահորդների իրավունքների պաշտպանությունը ստանձնելու նպատակով ներկայացած փաստաբանների մուտքի առումով խոչընդոտներ ստեղծելու պրակտիկան. ՄԻՊ Հայաստանի Հանրապետության տարածքային ամբողջականությունը խախտող շինծու հասկացությունները չեն համապատասխանում Իրանի դիրքորոշմանը. դեսպան Mantashyants Global Business Forum 2025-ը դարձավ Հայաստանի ամենամասշտաբային բիզնես հարթակը Միրզոյանն ու Հորդանանի փոխվարչապետը քննարկել են տարածաշրջանային հարցեր Փաշինյանի ռազմավարական գործընկերը Թուրքիան և Ադրբեջանն են. Ավետիք Չալաբյան «Հայաքվե» միավորումը պահանջում է, որ գլխավոր դատախազը քրեական գործ հարուցի իշխող կուսակցության կողմից Հայ առաքելական եկեղեցու դեմ ուղղված արշավի հետ կապված հանցագործությունների փաստերի վերաբերյալ Ճապոնիան տիեզերքից արևային էներգիայի 24 ժամյա ստացման ճանապարհին է Դատարկ ապարների լցակույտում աշխատանքը շարունակվում է՝ հզոր տեխնիկայով և կայուն ռիթմովՊարո՛ն Փաշինյան, նստեք Ձեր աթոռին և չփորձեք գրոհել եկեղեցու վրա․ Ավետիք ՉալաբյանԳազայում իսրայելական հարվածների հետևանքով 35 մարդ է մահացել Հայաստանում ժողովրդավարության քողի տակ բռնապետություն է հաստատվում․ Ավետիք Չալաբյան«ՀայաՔվեի» Գյումրիի տարածքային կառույցի գրասենյակում` պարբերական քննարկումներից ու հավաքներից մեկըԱրվեստագետները` Արցախ վերադարձի մասին «Հայաքվեն» պահանջում է քրեական գործ հարուցել ՔՊ-ի կողմից եկեղեցու դեմ հանցագործությունների փաստերի հիման վրաԻրանի հակահայկական երկրորդ քայլը Ռուսաստանում Հայաստանի դեսպանին զգուշացում են արել Փաշինյանն անձամբ է գրոհելո՞ւ Վեհարանը ԱՄՆ-Իրան բանակցությունների նոր փուլն արդեն պլանավորված է. Թրամփ Գլխավոր դատախազի խայտառակումը խորհրդարանում Բիստրովը խոսել է Սպերցյանի՝ «Մանչեսթեր Յունայթեդ» հնարավոր տեղափոխության մասին «ՀայաՔվեն» հանցանքի մասին հաղորդում է ներկայացնում ՀՀ գլխավոր դատախազությունԻ՞նչ է լինում ամեն անգամ, երբ պարագլուխը հայտարարում է ինչ-որ բան «ազատագրելու» մասին. Դավիթ Սարգսյան«Այս կերպարը դարձավ իմ այցեքարտերից մեկը». Մկրտիչ Արզումանյանը՝ ռուսական բեմում «Հայաքվե»-ն Ալավերդի քաղաքում կազմակերպելու է «Ազատ ընտրությունների դերը ժողովրդավարական հասարակությունում» թեմայով անվճար դասընթաց Պետդեպարտամենտում քննարկվել են Լեռնային Ղարաբաղից տեղահանված հայերի իրավունքները. Օսկանյան ՔՊ–ականը սպառնում է «վիզ պոկել». նոր կադրեր ԱԺ–ի ծեծկռտուքից Քրիստոնեությունը վրեժ լուծելու գործիք դարձրած Նիկոլ Փաշինյանն առավոտ կանուխ շարունակում է «խաչակրաց արշավանքը». Աննա Կոստանյան«Բանակում» սերիալից հայտնի Էմիլ Գալստյանը շնորհավորել է մայրիկին ու կիսվել համատեղ լուսանկարով Ֆասթ Բանկն առաջարկում է FTN-ի գրավով ապահովված վարկային գիծԱկնկալում ենք, որ Հայաստանը կփոխի իր Սահմանադրության տեքստը. Ադրբեջանի նախագահի օգնական Brent-ը մեկ բարելի դիմաց թանկացել է մինչև 69,23 դոլար Այն, ինչ կատարվել է կովկասագետ, վերլուծաբան Կարեն Իգիթյանի հետ, կատարվելու է ցանկացած հայի հետ, ով կփորձի ընդդիմադիրի դիրքերից հանդես գալ, չլռել․ Աննա Կոստանյան
Ամենադիտված