Հայերեն


Հայ բնապահպանները մտահոգված են հանքարդյունաբերության ոլորտում ՎԶԵԲ-ի ներդրումային քաղաքականությամբ․ Իսկ Արցա՞խը

Հասարակություն

Մի շարք երկրների բնապահպաններ միացել են սեպտեմբերի 15-ին CEE Bankwatch Network-ի՝ Վերակառուցման և զարգացման եվրոպական բանկին ուղղված նամակին, որում կոչ են անում վերանայել հանքարդյունաբերության ոլորտում 2024-28 թվականների ներդրումային ռազմավարությունը։ 

Հայաստանի, Վրաստանի, Ադրբեջանի, Ուկրաինայի, Մոնղոլիայի, Ալբանիայի, Բոսնիա և Հերցեգովինայի, Ուզբեկստանի և Ուգանդայի բնապահպանական ՀԿ-ները ՎԶԵԲ-ին կոչ են անում նախապաետվություն տալ փակ արտադրական ցիկլով աշխատող տնտեսություններին, ուշադրություն դարձնել արդյունաբերկան թափոնների կրճատմանն ու դրանց հնարավոր վերամշակմանը, բացառել հանքարդյունաբերական ներդրումներն այնպիսի երկրներում, որոնք չեն պահպանում միջազգային բնապահպանական օրենքները, սահմանել արգելված տարածքներ և արգելված տեխնոլոգիաներ, երաշխավորել բնակչության իրազեկվածությունն ու համաձայնությունը։ 

Նամակին, որի վերաբերյալ հրապարակման մեջ Bankwatch-ը օգտագործել է Հայաստանի հանքերից մեկի համայնապատկերը, հայ բնապահպանական կազմակերպություններից միացել են «ԷկոԼուր» տեղեկատվական ՀԿ-ն, «Հայկական բնապահպանական ճակատ» նախաձեռնությունը, «Հայ կանայք հանուն առողջության և առողջ շրջակա միջավայրի» ՀԿ-ն և «Կանաչ Հայաստան» կրթական, բնապահպանական ՀԿ-ն:

Հիշեցնենք, որ Ադրբեջանը մշտապես, իսկ վերջին տարիներին առավել լայնամասշտաբ տեղեկատվական գրոհներ է իրականացնում Հայաստանի տնտեսության և հատկապես հանքարդյունաբերության ոլորտի նկատմամբ։ Այս համատեքստում հայաստանյան ՀԿ-ների՝ այս նամակին միանալը ոչ միանշանակ է ընկալվում։ Հատկապես, որ վերջիններս խուսափում են Արցախի հարցով դիրքորոշում հայտնելուց, թեկուզ ադրբեջանցի «էկոակտիվիստների» հակամարդկային գործողության տեսանկյունից։

Հայ բնապահպանական համայնքի մոտեցումներն ու առաջնահերթությունները պարզելու նպատակով NEWS.am-ը փորձեց կապ հաստատել նամակին միացած ՀԿ-ների ներկայացուցիչների հետ։

«ԷկոԼուր» տեղեկատվական հասարակական կազմակերպության ղեկավար Ինգա Զարաֆյանն ասաց, որ իրենք ՎԶԵԲ-ի ռազմավարությունները դիտարկում են 2008 թվականից և մեկնաբանություններ անում․ «Այս նամակով մենք պաշտպանում ենք մեր երկրի շահերը, որպեսզի ներդրումներ չլինեն հանքարդունաբերության, մասնավորապես՝ նավթի և գազի ոլորտում, որոնք հիմնականում ստանում են Ադրբեջանն ու Ռուսաստանը։ Հայաստանն այս նամակում շատ քիչ մասնաբաժին ունի»։

Նկատենք, որ նամակում նավթի ու գազի արդյունահանման մասին որևէ առանձին կետ չկա, խոսքը գնում է ընդհանուր հանքարդյունաբերության ոլորտի մասին։ Բացի այդ, ինչպես արդեն նշեցինք, Bankwatch-ը նամակի մասին հրապարակման մեջ օգտագործում է հայաստանյան հանքի համայնապատկեր, ավելին, նյութում բերված մի քանի օրինակներից մեկը վերաբերում է հենց այդ հանքին․ Ադրբեջանի, և առհասարակ նավթի ու գազի մասին ոչ մի խոսք։

«Հայ կանայք հանուն առողջության և առողջ շրջակա միջավայրի» հասարակական կազմակերպության ղեկավար Ելենա Մանվելյանը մեզ հետ զրույցում ասաց, որ իրենց ստորագրությունը նամակին դեռ ամիսներ առաջ են ուղարկել․ «Մենք այսօր չենք միացել նախաձեռնությանը։ Իհարկե այսօր այլ առաջնահերթություններ կան»։

Անդրադառնալով հարցին, թե ինչու են միացել նամակին՝ Մակարյանը նշեց․ «Մեր կազմակերպության անդամները հիմնականում բնապահպան-բժիշկներ են, հաճախ ենք երթևեկում Սևանի մայրուղով դեպի եր թիրախային գյուղեր, տեսնում ենք, թե ինչ փոշի է այնտեղ բարձրանում, որը վնասում է տեղի բնակչությանը։ Բացի այդ, մեզ բավականին մտահոգում է մեր երկրի լանդշաֆտի սպանությունը»։

Կրկին նշենք, որ Հայաստանում «բնապահպանական խնդիրների» հարցը ոչ թե 7 շաբաթ է, 3 ամիս է կամ 1 տարի, այլ առնվազն 3 տարի ակտիվ շահարկվում է Ադրբեջանի կողմից և օգտագործվում որպես հնարավոր ագրեսիայի հիմնական առիթներից մեկը։ Այս առումով նամակը «ամիսներ առաջ» ստորագրած լինելու փաստարկը որևէ կերպ չի արդարացնում Ադրբեջանի օրակարգն առաջ տանող այս քայլը։

«Հայկական բնապահպանական ճակատ» նախաձեռնության ներկայացուցիչը, ով չցանկացավ ներկայանալ, ասաց, որ իրենք ոչինչ չեն որոշել, պարզապես միացել են նամակին։ Լրագրողի նկատառմանը, որ նախաձեռնությունը միացել է, հետևաբար համակարծիք է, ներկայացուցիչը պատասխանեց․ «Ես չեմ կարող պատասխանել, կազմակերպիչներին դիմեք այդ հարցերով»։

Որպես ամփոփում նշենք, որ նամակին հատկապես ակտիվ միացել են հայ (4 կազմակերպություն) և ուկրաինացի (6) բնապահպանները։ Ադրբեջանական կողմից ստորագրել է միայն 1 ՀԿ, այն էլ աշխատողների իրավունքներով զբաղվող։

Ներկա իշխանությունից ոչ մի ակնկալիք չունենք. քաղաքացիԳրանտակերների և արևմտամետների համար ժողովրդավարությունը և խոսքի ազատությունը արժեք չեն. Մհեր Ավետիսյան «Համահայկական ճակատ» շարժման անդամներն ու ակտիվիստները Գյումրիում ակցիա են կազմակերպել՝ ի աջակցություն Հայաստանում ռուսական 102-րդ ռազմաբազայի ներկայությանՎարորդական վկայականն ու հաշվառման վկայագիրը հասանելի կլինեն նաև թվային տարբերակով 5․042․314 դրամ՝ Զարկ էկոճամբարին․ Մի դրամի ուժի օգոստոս ամսվա շահառուն Հույսի կամուրջ ՀԿ-ն էՆախագահը հրամանագրեր է ստորագրել Ուկրաինայի ԱԳՆ-ն դատապարտել է Վուդի Ալենին Մոսկվայի կինոփառատոնին հրավիրելը Քաջարանում նշվեց քաղաքի օրը Փաշինյանը մեր երկիրը դարձնում է Սիրիա և Ուկրաինա. Դավիթ Սարգսյան Ակբա բանկը տեղաբաշխում է դրամային և դոլարային պարտատոմսեր Արցախի հանձնումն այն նպատակն էր, որով սրանք եկել էին իշխանության. Ավետիք Չալաբյան ԱԺ պատգամավոր Արեն Մկրտչյանը հրաժարականի դիմում է ներկայացրել «Ես այդպես էլ չստացա տարվա լավագույն երգիչ մրցանակը». Արսեն Սաֆարյան Չինաստանը պատրաստվում է կառուցել աշխարհի ամենամեծ արևային էլեկտրակայանը «Խաղաղության պայմանագիրը» չպետք է լինի մեր արժանապատվության հաշվին. Արեգ Սավգուլյան Մակունցին այլևս դեսպան չեն նշանակի Տասնյակ պատանիների ամառը՝ տեխնոլոգիաների աշխարհում. Team-ի աջակցությամբ անցկացվեց Թումո ճամբար 2025-ը Փաշինյանը փակում է Ղարաբաղյան շարժման էջը Հանրային ճնշումը արդյունք տվեց Այն մասին, թե ինչպիսին կարող է լինել Փաշինյանի «Իրական Հայաստանը», և ինչու դա ոչ մի կապ չունի իրական հայ ազգի հետ. Ավետիք Չալաբյան Ոսկու գինը կտրուկ անկում է ապրել Նիկոլի օրոք մեր ժողովրդի համար միայն ձախողումներ են. քաղաքացի Նիկոլ Փաշինյանը դատական համակարգի հերն անիծել է. Մենուա Սողոմոնյան Երկու կոպեկի համար հայրենիքը ծախողները պիտի պատժվեն. Ցոլակ Ակոպյան Ի՞նչ խաղաղություն, եթե Ալիևը մեզ ցուցումներ ու հանձնարարություններ է տալիս. Արեգ Սավգուլյան Սամվել Կարապետյանը՝ Փաշինյանի և Ալիևի քաղաքական պատանդ ՀՃՇ անդամները խափանել են բաբաջանյանականների ակցիան Արշակ Կարապետյան․ «Պարտությունը ներկայացնել որպես հաղթանակ՝ դա մեր այսօրվա ողբերգությունն է»«Վառեմ-Մարեմ» շենքի վերականգնումը ստանձնել է Սամվել Կարապետյանը Տիեզերքում հայտնաբերվել է ժամանակի պարկուճ, որը պարունակում է Արեգակնային համակարգի գաղտնիքներըԱդրբեջանը կշարունակի անհրաժեշտ մարդասիրական աջակցություն և օգնություն ցուցաբերել բարեկամ ուկրաինացի ժողովրդին. Ալիևը՝ ԶելենսկիինՈւկրաինան դեռ չի հաղթել, բայց անկասկած չի պարտվի. Զելենսկի Արցախը Հայաստանին կապողը ԱՆԿԱԽՈՒԹՅԱՆ ՀՌՉԱԿԱԳԻՐՆ էր. Արշակ ԿարապետյանԵվրոպացի առաջնորդները փոխել են մարտավարությունը՝ Թրամփի հետ «լեզու գտնելու» համար. Wall Street JournalՌուսական ՄիԳ-ն Արշակունյաց պողոտայում բախվել է երկաթե սյանը, ապա՝ ճաղավանդակինԶելենսկին հայտարարել է, որ պատրաստ է հանդիպել Պուտինի հետ ցանկացած ձևաչափով Սանկտ Պետերբուրգը և Լենինգրադի մարզը ենթարկվել են ԱԹՍ-ների հարձակման Էզենը հանդես կգա «Արսենալի» կազմում Այդին Ռախիմբաևը կառուցում է արևային էլեկտրակայան` 20 տարվա պայմանագրով Եղեգնաձորում բախվել են «Mercedes»-ը և «ՎԱԶ 2101»-ը․ 2 ավտոմեքենաներն էլ հայտնվել են երթևեկելի գոտուց դուրս․ կան վիրшվորներ«Գյումրիում հնչեց հայ կոմունիստների ձայնը՝ ի պաշտպանություն պատմական հիշողության և ռուսական 102-րդ ռազմաբազայի»Հորոսկոպ. ինչպե՞ս է ձեր նշանի տարրը դրսևորվում առօրյա կյանքում Եվրոպան դադարեցնում է դեպի ԱՄՆ ծանրոցների առաքումները՝ Թրամփի կողմից հարկային արտոնությունների չեղարկման պատճառովՈւշիի ոլորաններում բախվել են «SHACMAN» ինքնաթափ և «VOLVO» գլանատակառ բեռնատարներըՏեսանյութի մեջ ընդգրկված են Հայաքվեի կողմից երկու խոշոր արշավների մասին իմ ելույթները. Հրայր ԿամենդատյանԶՊՄԿ-ի շնորհավորական ուղերձը Քաջարան քաղաքի տոնի առթիվԷմանուել Մակրոնը Վրաստանում Ֆրանսիայի նոր դեսպան է նշանակել Չինաստանը Ռուսաստանի հետ սահմանին ինտենսիվ կերպով միջազգային ապրանքային լոգիստիկայի նավահանգիստ է կառուցումԲաթումիում Ինտերպոլի կարմիր ծանուցագրով հետախուզվող Ուկրաինայի քաղաքացի է ձերբակալվելԱրմինկան նշում է 52-ամյակը
Ամենադիտված