Հայերեն


«Իմպիչմենթն այլևս չի ընկալվում որպես միակ հնարավոր զարգացման ուղի». «Փաստ»

Քաղաքականություն

«Փաստ» օրաթերթը գրում է.

Հունիսի 9-ի հանրահավաքում Բագրատ Սրբազանն ասաց, որ 96 ժամ լինելու են փողոցում և ժողովրդի կամքը պարտադրեն գործող իշխանություններին, իսկ արդյունքը պետք է լինի կառավարության հրաժարականը և նոր կառավարության ձևավորումը: «Պոլիտէկոնոմիա» հետազոտական ինստիտուտի քաղաքագետ Բենիամին Մաթևոսյանը հիշեցնում է՝ շարժման առաջնորդի կողմից հրապարակվել է որոշակի ճանապարհային քարտեզ: «Այդ քարտեզը վերջնարդյունքում կապահովի՞ այն մտածածը, որը շարժման առաջնորդն ուզում է տեսնել, թե՞ ոչ, մոտակա օրերին կիմանանք: Այստեղ պետք է ուշադրություն դարձնել մեկ այլ հանգամանքի վրա. իմպիչմենթն առնվազն հունիսի 9-ի ելույթում չներկայացվեց որպես իշխանափոխության հասնելու միակ միջոց: Դա դրական քայլ եմ գնահատում՝ հաշվի առնելով մի շարք հանգամանքներ, այդ թվում՝ խորհրդարանում ուժերի առկա դասավորվածություն»,-«Փաստի» հետ զրույցում ասում է Մաթևոսյանը:

Ընդգծում է՝ հունիսի 9-ի հանրահավաքի արդյունքներով տեսանք, որ իմպիչմենթն այլևս չի ընկալվում որպես միակ հնարավոր զարգացման ուղի: Քաղաքագետը նշում է՝ քաղաքական որոշ վերլուծաբաններ, քաղաքագետներ, օգտատերեր, օրինակ՝ կարծիք են հայտնել, որ եթե Բագրատ Սրբազանը հունիսի 9-ին ներկայացված ծրագրով ներկայանար մայիսի 9-ին, ապա հնարավոր է, որ այն քաղաքական փոփոխությունները, որոնց հասարակության զգալի մասը սպասում է, արդեն տեղի կունենային: «Բայց տեսանք մեկ պարզ բան՝ շարժումը տրամաբանական որոշակի էվոլ յուցիա է ապրում, և քաղաքական անցուդարձին և գործընթացներին ավելի ճիշտ արձագանք է տալիս, քան կարելի էր դա ակնկալել: Չեմ կարող ասել, թե ինչպիսին կլինի հանրային աջակցությունը, երբ շարժումն անցնի այդ ներքին էվոլյուցիայի միջով և այն ավարտվի, բայց այն, որ շարժումը և նրա առաջնորդը քաղաքական էվոլ յուցիա են ապրում, փաստ է»,-հավելում է մեր զրուցակիցը:

Գործող իշխանության ներկայացուցիչները՝ լինեն պատգամավորներ, թե քաղաքական դեմքեր, դժգոհություն են հայտնում, թե շարժման մասնակիցները երեկոյան ժամերին ակցիաներ անելով՝ խանգարում են մարդկանց անդորրը, մոռանալով, որ իրենք անհնազանդության ակցիաներով են եկել իշխանության, իսկ «սիրո հեղափոխությունն» արդյունքում ատելության մթնոլորտ գեներացրեց մեր երկրում: Կարծում են՝ մարդիկ կարճ հիշողություն ունե՞ն, թե՞ սեփական անհանգստություններն են ի ցույց դնում կամ փորձում դրսևորել իրենց հավատարմությունը իշխանության ղեկավարին:

«Իսկ մեր հասարակությունը 2020 թ.-ին տեղի ունեցած իրադարձությունները մոռացե՞լ է, թե՞ ոչ: Կարծում եմ, որ եթե ոչ միայն մոռացած չլիներ, այլ նաև ապրեր 2020 թ.-ին տեղի ունեցած ողբերգությամբ, 2024 թ.-ին այս իրավիճակում չէինք լինի: Հետևաբար, իշխանական պատգամավորների մտայնության համար առ այն, որ հասարակությունն ինչ-որ բան, հնարավոր է, որ մոռացել է, անկեղծ լինենք, որոշակի հիմքեր կան: Չեմ ասում, որ իշխանությունների գործողությունները տրամաբանական եմ ընկալում իրենց գործունեության բովանդակությամբ, բայց երբ քաղաքական գործընթացի մաս ես դառնում, պետք է պատրաստ լինես և՛ հարվածներ ընդունել, և՛ հարվածներ տալ քո հակառակորդին:

Հիմա իշխանություններն այդ իրավիճակում են, տեսնում են, որ հրապարակից իրենց հարվածում են, և դա իսկապես այդպես է: 2020 թ.-ից այս կողմ առաջին անգամ առնվազն տեղեկատվական ասպարեզում տեսնում ենք, որ հնարավորություն է ստեղծվում առաջ շարժվել ընդդիմության օրակարգով: Պարզ է, որ իշխանությունները դրան պետք է արձագանքեն: Իրենց խորհուրդ չեմ տա, բայց իրականում կարելի էր ավելի գրագետ թիրախավորել շարժումը և այլն, բայց այն, որ իրենք պետք է արձագանքեն, դա նորմալ է: Իշխանության մեջ գտնվող մարդկանց ճնշող մեծամասնությունը պայքարում է իր անձնական բարեկեցության, սոցիալական և ֆինանսական կարգավիճակի պահպանման համար: Որևէ մեկին օրինակ չբերեմ, բայց եթե վաղը Բենիամին Մաթևոսյանը նման շարժում ղեկավարի, իրենք նրան կընկալեն որպես անձնական թշնամի, որը գալիս է իրենց ունեցվածքից նրանց զրկելու և այլն:

Շատ կարևոր է, որ ցանկացած ընդդիմություն կարողանա իշխանության նուրբ հոգու ճիշտ լարերի հետ խաղալ: Երբ խոսվում է հումանիտար միջանցք, մարդկանց որոշակի շանս տալու մասին և այլն, խոսքը դրա մասին է: Հասկանում եմ նաև, որ ինչ-որ մեկը սա կարդալով կարող է ասել՝ ինչպե՞ս, պետք է բոլորին կախաղան հանենք և այլն, բայց այս մոտեցումը բերում է նրան, որ այդ մարդիկ էլ ավելի են կոնսոլիդացվում իրենց առաջնորդի շուրջ: Դա գլոբալ առումով խնդիր չէր լինի, եթե այդ առաջնորդը բոլորին չտաներ «փուռը տալու»: Իշխանությունների քննադատությունը պետք է ճիշտ ընկալես, պետք է հասկանաս, թե ինչո՞ւ են իրենք այդպես վարվում, իսկ հետո կարողանաս իրենց անձնական վախերը փարատել: Ֆունդամենտալ նշանակություն ունի այն, որ քաղաքականությունը հնարավորի արվեստ է: Հիմա, եթե մտնելու ենք լեզվակռվի մեջ, և ամեն մեկը փորձելու է ցույց տալ, թե ինքը հայոց լեզվին որքան լավ կամ վատ է տիրապետում, ով և ում կարող է ոսկեղենիկ հայերենով վիրավորել և ինչ բառապաշար կարող է օգտագործել, վերջնանպատակին չենք կարողանա հասնել»,-ընդգծում է քաղաքագետը:

Հավելում է՝ անկախ նրանից, թե շարժումն ինչպիսի ավարտ կունենա, անկախ նրանից, թե այս ճանապարհին ինչ գործընթացներ պետք է տեղի ունենան, պետք է ֆիքսել մեկ կարևոր հանգամանք. «Բագրատ Սրբազանը մարդ է, ամենայն հարգանքով ու դրական վերաբերմունքով, որի ճանաչողության տոկոսը մինչև այս տարվա ապրիլի սկիզբ այդքան էլ մեծ չէր: Եթե հարցում իրականացնեինք, չեմ կարծում, որ տասը տոկոսից ավելին ճանաչեր նրան: Բայց երկու ամսվա մեջ մարդը, որի ճանաչողության աստիճանը բարձր չէր, կարողացավ իր շուրջ այնպիսի քաղաքական շարժում գեներացնել, որը ցույց տվեց հասարակության դժգոհության նյարդը: Պատկերացնենք, որ պայմանական ասած՝ Վահագն Ալեքսանյանի երազանքները կատարվում են, և այս շարժումը մարում է, բայց խնդիրը ո՞րն է:

Հայաստանի շուրջ իրավիճակը դրանից փոխվո՞ւմ է, թե՞ ոչ, մեր հարևանները դրանից հետո դառնո՞ւմ են Շվեյցարիան և Իտալիան, սահմանագծման և սահմանազատման քողի տակ տարածքներ հանձնելու հարցը լուծվո՞ւմ է, թե՞ ոչ: Այս բոլոր հարցերի պատասխանը «ոչ» է: Նոր ցնցումներ լինելո՞ւ են, իհարկե լինելու են: Իշխանությունների անազնիվ քարոզչությունը՝ «նախկին ու ներկա, թալանչի, սև ու սպիտակ, գորշ ու վարդագույն» և այլն, իքս պահից դադարում է աշխատել: Իսկ այն մարդկանց ուղեղը, որոնք Բագրատ Սրբազանի շուրջը հավաքվել են, իշխանությունը չի կարող փոխել: Այդ մարդիկ կրիտիկական զանգված են, իշխանությունը ցույց տվեց իր մերկությունը: Մարդը, որը քաղաքականությամբ չէր զբաղվում, որը դուրս է քաղաքական գործընթացներից, որի վերաբերյալ չես կարող ասել, որ «անցել» է Մարտի 1-ով, Հոկտեմբերի 27-ով, կաշառակեր ու կոռուպցիոներ է, տղաներին բանակից ազատել է և այլն, իշխանություններին քաղաքական այնպիսի ապտակ է տալիս, որն իշխանությունները չէին էլ կարող պատկերացնել: Սա խոսում է այն մասին, որ մեզ բավականին հետաքրքիր զարգացումներ կարող են սպասել, անկախ ամեն ինչից:Անկեղծ լինենք, Նիկոլ Փաշինյանը 2017 թ.ին նաև իշխանության ջանքերի շնորհիվ հայտնվեց խորհրդարանում, չեմ կարծում, թե նրա ճանաչողության մակարդակը շատ էր տարբերվում Բագրատ Սրբազանի ճանաչողության մակարդակից, բայց 2018 թ.-ի իրադարձությունները հայտնի հունով ընթացան: Իշխանությունների պահվածքը, մեղմ ասած, հարցեր է առաջացնում այն առումով, որ իրենք սթափ չեն գնահատում իրողությունները»,-նշում է մեր զրուցակիցը:

Արդյոք վերջինի դրսևորումը իշխանության ղեկավարի հեծանիվ վարե՞լ ը չէ: «Սատցվում է՝ փորձում ես ցույց տալ, որ, ինչպես հայտնի խորհրդային ստեղծագործությունում է ասվում, «всё хорошо, прекрасная маркиза», բայց անում ես այն, ինչը քեզ ասել է մեկը, որը քո դեմ պայքարում է: Կա՛մ Նիկոլ Փաշինյանի հետ այլևս չեն աշխատում այն մարդիկ, որոնք աշխատել են 2018 թ.-ին, և նա ինքնագլուխ է այս քայլերը ձեռնարկում, կա՛մ էլ իրականության հետ կապն այնքան են կորցրել, որ չեն էլ պատկերացնում, թե ինչ է կատարվում»,-եզրափակում է Բենիամին Մաթևոսյանը:

Մանրամասները՝ «Փաստ» օրաթերթի այսօրվա համարում

Ալիևը իր ցինիկ պահվածքի դիմաց Հայաստանից միշտ երկու մեսիջ պետք է հստակ ստանա. Մհեր ԱվետիսյանՄինաս Ավետիսյան. Մեկ արվեստագետ՝ աշխարհի ողջ ձանձրույթի դեմ «Նյուքասլ Յունայթեդը» 150 միլիոն ֆունտ ստերլինգ է պահանջում Ալեքսանդր Իսակի համար Ալիևը հայտարարել է Իրանի հետ հարաբերությունների «շատ բարձր» մակարդակի մասին և պատմել «Արաքս» միջանցքի մասինՍաուդյան Արաբիայում կյանքից հեռացել է «քնած արքայազնը», որը 20 տարի անցկացրել է կոմայի մեջԵրևանում Infinity-ն պայթել է ընթացքի ժամանակ. նախաձեռնվել է քրեական վարույթ «սպանության փորձ» հատկանիշներով ՌԴ ՀՕՊ համակարգերը խոցել են 93 ԱԹՍ Կոտայքում ոչ սթափ վիճակում գտնվող 35-ամյա վարորդը «Tesla»-ով բախվել է կայանված «Mercedes»-ին, ապա գազատար խողովակինՕմսկի նավթավերամշակման գործարանում գործարկվել է արևային էլեկտրակայանԶախարովան հայտնի հիփ-հոփ կատարողի հետ երգ է ձայնագրել Հայաստան և Սամվել Կարապետյան. պայքար ազատության համար, պայքար մահվան դեմ. Արտյոմ ԽաչատրյանԵրբեք մի համաձայնվեք օկուպացիային․ Ալիևի խորհուրդը Ուկրաինային Լոռու Սարատովկա գյուղում «Opel»-ը դուրս է եկել երթևեկելի գոտուց և գլխիվայր հայտնվել ծառերի ու թփերի մեջՁերբակալվել է ավտոմեքենաներից գողություններ արած երիտասարդ Հունգարիան չի հաստատի ԵՄ բյուջեն, որը կազմվել է Ուկրաինայի շահերից ելնելով․ Օրբան ԶՊՄԿ գլխավոր տնօրեն Ռոման Խուդոլիի ուղերձը Հանքագործի և մետալուրգի տոնի կապակցությամբFitch Ratings-ը հաստատել է Հայաստանի վարկանիշը «BB-» մակարդակում՝ պահպանելով «կայուն» հեռանկարըԻրանում ավտոբուսի վթարի հետևանքով կա 21 զոհ, 34 վիրավոր Ադրբեջանի և Պակիստանի ԱԳ նախարարները քննարկել են ռազմավարական գործընկերության հարցերՀայաստան է տեղափոխվել սպանության փորձի մեղադրանքով հետախուզվող․ խափանման միջոցը՝ կալանքԹրամփը դատի է տվել Wall Street Journal թերթին Լոռիում 14-ամյա պատանին գյուղի սրճարանի մոտ վեճի ընթացքում դանակահարել է 25-ամյա երիտասարդինՊրեմիերա. Սոֆի Մխեյան-«Տամ սեր» Մակրոնը հայտնել է «Ռուսաստանի վրա ճնշnւմը մեծացնելու» իր մտադրության մասին Ռուսաստանն Ուկրաինայի վրա արձակել է ավելի քան 300 անօդաչու թռչող սարք և 30 հրթիռ. ԶելենսկիԿուրտուան երկարաձգեց պայմանագիրը «Ռեալի» հետ Ավտոբուսում խուլիգանություն կատարած անձը ձերբակալվել է Հայաստան և Ադրբեջան. մենք այնտեղ հրաշք ենք գործել. Թրամփ Նիկոլն ինչ հայտարարել է, հակառակն է արել. Մենուա ՍողոմոնյանԲելգիայի խորհրդարանի պատգամավոր Էլեն Սամինը լիագումար նիստի ժամանակ հանդես է եկել կարևոր ու համարձակ ելույթով՝ անդրադառնալով Արցախի հարցին և ԵՄ–Ադրբեջան հարաբերություններին. ՀայաՔվեՆիկոլն իրավասություն չունի Արցախը ճանաչելու Ադրբեջանի կազմում. Ավետիք ՉալաբյանՑանկացած մարդ պետք է հասկանա իր տեղն ու դերը. Մհեր ԱվետիսյանբՀանքագործի և մետալուրգի օրվա տոնական միջոցառումները` ֆոտոշարքովԱյս շաբաթ գործարկված մեր թվով 10-րդ գրասենյակի՝ Արաբկիրի կառույցի բացման ոգևորիչ կադրերը. Չալաբյան«ՀայաՔվեն» տարածքային գրասենյակ բացեց Արմավիր քաղաքումԱլիևը հրաժարվում է «խաղաղության պայմանագրի» ստորագրումից. Դավիթ ՍարգսյանՍամբել Բաբայանի «թարս աճած խիյարը» Իշխանության վախի հերթական դրսևորումը ԱՄՆ հայտը կարող է Կովկասում սառը պատերազմ հրահրել Փաշինյանի ստերը. խաբում է ու չի կարմրում ԶՊՄԿ-ն և մայր բուհը 33 ճամբարականի ծանոթացրել են երկրաբանի մասնագիտության նրբություններինԲալթյան երկրների ամենամեծ արևային էլեկտրակայանը գտնվում է Էստոնիայում, և այժմ այն աջակցում է ցանցի կայունությանը Նիկոլը պառակտում է մեր երկիրը, հային հանում է հայի դեմ. քաղաքացիԸնդդիմությունը պիտի «վարագույրը հետ քաշի» ու սկսի ճանաչել հանրությանը. «Թարմ ուղեղով»Ինչո՞ւ են կարևոր արաբական աշխարհի ուղղությամբ շեշտադրումները. «Փաստ» Արցախն ուրանալու և հանձնելու ինքնախոստովանությունը. «Փաստ» «Չկա «Խաղաղության խաչմերուկ», կա ընդամենը մեկ խնդիր՝ ո՞վ է վերահսկելու Ադրբեջանը Նախիջևանին կապող ճանապարհը». «Փաստ» Կարևորը՝ մնա իշխանության, իսկ թե ինչ կլինի Հայաստանի հետ, նրան չի էլ հետաքրքրում. «Փաստ» Երբ մի գրագետ, մի խելոք, մի կազմակերպված խոսքն արդեն «արտառոց» է. «Փաստ» Ինչո՞ւ «Վեոլիա ջրի» հարցը Փաշինյանի հետաքրքրությունների մեջ չէ. «Փաստ»
Ամենադիտված