Արհեստական ձվարանները կարող են օգնել կլիմաքս ապրող կանանց
Բաց մի թողեքԼաբորատորիաներում աճեցված արհեստական ձվարանները ապագայում կարող են փոխարինել հորմոնալ պատրաստուկներին ու օգնել դաշտանադադար ապրող կանանց, հավաստիացնում են Վերականգնողական բժշկության Ուեյք Ֆորեսթ ինստիտուտի գիտնականները:
Հայտնի է, որ հորմոններով փոխարինող բուժումը, որը կոչված է դաշտանադադարի ժամանակ լրացնել էստրոգենի անբավարարությունը, բարձրացնում է սրտի հիվանդությունների եւ կրծքագեղձի քաղցկեղի առաջացման հավանականությունը: Գիտնականների խոսքով՝ արհեստական ձվարանները հորմոնային բուժումից ավելի արդյունավետ ու անվտանգ կլինեն: Նրանք ի վիճակի են լավացնել ոսկորների, արգանդի ու ամբողջ օրգանիզմի վիճակը:
Մարդկանց վրա այդ ձվարանները դեռ չեն թեստավորվել, բայց առնետների վրա փորձարկումը ցույց է տվել դրանց արդյունավետությունը: Արհեստական ձվարանները հորմոններ են արտադրել բնական ճանապարհով՝ հենվելով մարմնի իրական պահանջների վրա, ինչը բացառել է չափից շատ դոզայի ընդունման վտանգը:
Արհեստական ձվարան ստանալու համար գիտնականներն ստիպված են եղել առնետների ձվարաններից առանձնացնել երկու տիպի՝ գրանուլեզային ու տեկա բջիջներ: Որպես պատիճ, որում այդ բջիջները պետք է «պահպանվեն», օգտագործվել է բարակ թիթեղ: Բջիջներով պատիճները ներդրել են առնետների մեջ, որոնց սեփական ձվարանները հեռացվել էին:
Այդ առնետներին համեմատել են առողջ առնետների հետ եւ նաեւ նրանց հետ, որոնքմեծ կամ փոքր դոզաներով հորմոնալ պատրաստուքներ են ստացել: Գիտնականներին հետաքրքրել է ընդհանուր օրգանիզմի, ոսկորների եւ արգանդի վիճակը, քանի որ հայտնի է, որ չգործող ձվարանների դեպքում տեղի է ունենում ճարպի եւ քաշի կուտակում: Այդ պատճառով կարելի է հաջողություն համարել այն փաստը, որ արհեստական ձվարանները թույլ են տվել ավելի քիչ ճարպային հյուսվածք ունենալ, քան հորմոնների փոքր դոզաների դեպքում:
Դաշտանադադարի ժամանակ նշմարվող էստրոգենի անբավարարությունը նպաստում է նաեւ օստեոպորոզի առաջացմանը: Արհեստական ձվարաններով առնետների մոտ ոսկրային հյուսվածքն ավելի լավ վիճակում է եղել, քան հորմոնալ բուժում ստացող կենդանիների մոտ: Ինչ վերաբերում է միզասեռական համակարգին, որը նույնպես վնասվում է ձվարանների պասիվ աշխատանքից, ապա առնետների արգանդը սեփական եւ արհեստական ձվարանների դեպքում նույնն է եղել:
Գիտնականներն ընդգծում են, որ եթե այս մեթոդն սկսեն կիրառել մարդկանց վրա, կանանց արգանդում պետք է տեղադրեն դոնորական ձվաբջիջներ: Պատիճները նույնպես շնչող պետք է լինեն, որպեսզի թթվածինն ու սննդարար նյութերը ազատ մտնեն նրա մեջ: Դա թույլ կտա խուսափել իմպլանտի պոկվելուց: Բայց թե երբ այդ մեթոդը կսկսեն փորձարկել մարդկանց վրա՝ հայտնի չէ: